Dövmeler: Tarih ve Gelecek
Dövmeler, kökleri binlerce yıl öncesine dayanan ve insanlık tarihi boyunca birçok kültür tarafından benimsenmiş en eski sanat biçimlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Günümüzde bazı araştırmacılar, modern dövme teknolojilerinin, sağlığımıza dair önemli verileri takip etmeye yardımcı olabileceğine inanıyor.
Imperial College London Kimya Mühendisliği Bölümü’nden araştırmacı Dr. Ali Yetişen, insan vücudundaki belirli biyobelirteçleri izlemek amacıyla deri altına enjekte edilebilen “akıllı dövme” pigmentleri geliştirme sürecinin, bilim insanları, mühendisler ve tasarımcılar arasında güçlü bir işbirliği gerektirdiğini vurguluyor. Dr. Yetişen, bu yeni konseptin geleneksel dövme mürekkebinin “işlevsel malzemelerle” değiştirilmesiyle, diyabet hastaları için kan şekeri seviyelerindeki değişikliklerin, böbrek veya karaciğer fonksiyonlarının izlenmesi ya da sporcuların dehidrasyona karşı uyarılması gibi “dış uyaranlara yanıt olarak renk değiştiren dövmeler” şeklinde olabileceğini ifade ediyor.
UV IŞIĞINA KARŞI AKILLI DÖVME
Yetişen ve ekibinin çalışmaları, vücutta içten dışa doğru odaklanırken, Dr. Carson Bruns tarafından yürütülen diğer bir araştırma, cilt kanserinin önde gelen nedenlerinden biri olan UV ışığına maruz kalma gibi dış faktörlerin izlenmesine yardımcı olacak akıllı dövmeler üzerinde çalışıyor. Dr. Bruns, 2020 yılında, “güneş çili” adı verilen, ışığa duyarlı küçük bir dövme modeli üzerine makale yayınlayan ekibin bir parçasıydı. Normalde görünmez olan bu dövme, UV ışığına maruz kaldığında belirgin hale geliyor ve kişi güneş kremi sürdüğünde veya güneş ışığından uzaklaştığında kayboluyor. Bruns, ekibin o zamandan beri en az üç yıl süresince çalışabilen ve ışık kaynağını kontrol ederek “açılıp kapanabilen akıllı dövme pigmentleri” geliştirdiğini de ekliyor.
KÜLTÜREL KABUL
Ancak, hem Yetişen hem de Bruns, bu teknolojinin halk tarafından kabul edilmesinin zorlukları konusunda hemfikir. Bazı insanlar ve kültürel topluluklar için dövme yaptırmak negatif bir damga olarak görülürken, diğerleri deri altına yapılan enjeksiyonların güvenliği hakkında endişeler taşıyor. Yetişen’in teknolojisi şu ana kadar domuz derisi üzerinde test edildi ve önümüzdeki üç yıl boyunca insan klinik deneylerine odaklanılacağını belirtiyor.
ALİ YETİŞEN KİMDİR?
Ali Yetişen, Harvard Tıp Fakültesi’nde doktora sonrası araştırmacı olarak araştırmalarına başladı. Harvard ve MIT araştırmacılarıyla birlikte 2017 yılında ‘Dermal Abyss’ adı verilen bir konsept geliştirdi. MIT’e göre bu süreç, dövme mürekkebinin şeker veya tuz içeriğine ya da cildin pH seviyesine bağlı olarak renk değiştirmesini sağlıyor. Yetişen, “Bu yenilikçi teknolojilerin, teşhis teknolojileri adına genel bir platform olacağını umuyoruz.” diyerek, “İnsan durumunu gerçek zamanlı olarak rapor edebilen ve görüntüleyebilen çok çeşitli implante edilebilir ve enjekte edilebilir sensörler üzerinde çalışıyoruz…” şeklinde sözlerine devam ediyor.
