Türk Toraks Derneği’nden Önemli Uyarılar
Çevre Sorunları ve Akciğer Sağlığı Çalışma Grubu Sekreteri Uzm. Dr. Selin Çakmakcı Karakaya, orman yangınlarının sağlık üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekti. Kalp yetmezliği, iskemik kalp hastalığı, hipertansiyon, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), amfizem ve astım gibi solunum sistemi hastalıkları olan bireylerin, orman yangınları sırasında dumandan ciddi şekilde etkileneceğini vurguladı.
“Orman Yangınları Sağlık Sorunlarına Neden Olabilir”
Büyük orman yangınları sonucunda ortaya çıkan partikül madde kirliliğinin, yangın alanında ve rüzgârla taşınan bölgelerde sağlık sorunlarına yol açabileceği konusunda uyarıda bulunan Uzm. Dr. Selin Çakmakcı Karakaya, şu bilgileri paylaştı:
- Yaşlılar, çocuklar, ergenler ve hamile kadınlar, bu durumdan en fazla etkilenen gruplardır.
- Yangın sahalarında gerçekleştirilen çalışmalarda, 2.5 mikron çapında partikül maddeler (PM2.5), azot oksitler, ozon, aromatik hidrokarbonlar, bakır, karbon monoksit konsantrasyonları ve karbon bileşenlerinde artış gözlemlenmiştir.
- Bu partiküller akciğerlerimize derinlemesine nüfuz ederek, solunum sistemi hastalıkları, astım ve KOAH alevlenmeleri, kronik kalp-damar hastalıkları ve diğer birçok sağlık sorununa neden olabilmektedir.
- Yüksek oranda maruz kalma, erken ölümlerle ilişkilendirilmektedir.
- Karbon monoksit (CO), vücudun oksijen alımını engelleyerek baş ağrısı ve baş dönmesine yol açabilir. Yüksek dozda CO solunması, dokuların oksijenlenmesini bozarak, ölümle sonuçlanabilecek ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
- CO’nin yayılma özelliği sınırlı olduğundan, yangına müdahale edenler bu gazdan daha fazla etkilenebilir.
Alınması Gereken Önlemler
Karakaya, yangın sırasında alınması gereken önlemlerle ilgili şu bilgileri aktardı:
- Dumanın ulaştığı bölgelerde, mümkünse evden çıkılmamalı, pencereler kapalı tutulmalıdır.
- Dışarı çıkmak gerektiğinde mutlaka maske kullanılmalıdır.
- İnce taneciklerden korunmak için, cerrahi maskeler veya ıslatılmış kumaş yeterli değildir; bu nedenle N-95 tipi maskeler tercih edilmelidir.
- N-95 tipi maskelerin, devlet tarafından yangın bölgesinde dumana maruz kalan halka sağlanması gerekmektedir.
- Maskelerin yüze tam oturması ve doğru bir şekilde kullanılması son derece önemlidir.
- Bu maskelerin, ortamda bulunan CO gibi gazlardan koruma sağlamadığını unutmamak gerekir.
- Yangın bölgesinden, öncelikle KOAH, astım ve kronik kalp rahatsızlığı bulunan hastaların, çocukların ve hamilelerin tahliye edilmesi gereklidir.
- Sürekli oksijen kullanmak zorunda olan hastaların, olası elektrik kesintilerinden etkilenmemeleri için tahliyesinin öncelikli olarak yapılması ve cihazlarının kullanımı için uygun koşulların sağlanması önemlidir.
