Türkiye’nin eğitim sistemi, günümüzde birçok çözüm bekleyen sorunla karşı karşıya. Bu bağlamda hazırlanan raporda, “Ezbere Dayalı Eğitim Sistemi”, “Mesleki Eğitim”, “Öğretmenlik”, “Kademeler Arası Geçiş Sistemleri”, “Yükseköğretim” ve “Krizlere Dayanıklı Eğitim Sistemi” başlıkları altında çeşitli politika önerileri sunulmuştur. İşte bu sorunların bazıları ve önerilen çözümler:
- EZBERE DAYALI EĞİTİM:
Bilimsel araştırmalara göre, Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı okullarda uygulanan müfredatlar, önemli ölçüde düşük seviyedeki öğrenme basamaklarına yönelik kazanımları içermektedir. Bu durum, öğrencilerimizin 21. yüzyılın gerektirdiği becerileri kazanmasının önünde ciddi bir engel teşkil etmektedir. Örneğin, 1. ile 8. sınıf Türkçe dersi müfredatındaki kazanımların yaklaşık %74’ü anlama ve uygulama basamaklarına; yalnızca %26’sı ise analiz, değerlendirme ve yaratma basamaklarına karşılık gelmektedir.
- ÖĞRETMENLİK:
Öğretmen yetiştirme sürecine dair alınan kararlar, “nitelikli öğretmen” hedefi ile uyumlu değildir. Ücretli öğretmenlik uygulaması çerçevesinde, öğretmenlik için gerekli asgari yeterlilikleri taşımayan kişilerin kontrol mekanizması olmadan öğrencilerle etkileşimde bulunabilmesi, çocukların ve gençlerin nitelikli eğitime erişim hakkını zedeler. Dezavantajlı bölgelerde ve okullarda deneyimli öğretmen istihdamı sağlanamamaktadır. KPSS’nin kaldırılması gerekmektedir; bunun yerine, öğretmen yeterliklerini ve pedagojik alan bilgilerini değerlendiren bir yazılı sınav uygulanmalıdır.
- YÜKSEKÖĞRETİM:
Yükseköğretim sistemi, merkeziyetçi, katı ve tek tip bir yapıdadır. Bu durum, akademik kadro ve eğitim-öğretim kalitesi açısından Türkiye’yi dünya genelinde geri bırakmaktadır. Açık öğretim modeli, bu sisteme hakim olmaya başlamıştır.
- MESLEKİ ve TEKNİK EĞİTİM:
Genç işsizliğini erteleyen değil, önleyen bir mesleki eğitim anlayışına ihtiyaç duyulmaktadır. Mesleki ve teknik eğitimde öğrenci sayılarını artırarak işsizliğin baskılanması, toplumsal bir felakete yol açma riski taşımaktadır.
- KADEMELER ARASI GEÇİŞ SİSTEMLERİ:
Öğrencilerin okul dışı kaynaklara bağımlı hale geldiği bir sistem, ülkemiz için büyük bir tehlike oluşturmaktadır. Sınav odaklı yaklaşım, okullardaki eğitim süreçlerini değersizleştirmekte; okullar, öğrencileri bir sonraki kademeye hazırlayan dev bir dershane sistemine dönüşmektedir. LGS’de, öğrencilerin yalnızca %10’unu seçmek amacıyla yola çıkılırken, %80’den fazlası sınava girmektedir. “Nitelikli okul” vaadi altında yapılan ortaöğretime geçiş sınavı, tüm öğrencilerin odağı olmaktan çıkarılmalıdır.
- KRİZLERE DAYANIKLI EĞİTİM SİSTEMİ:
Türkiye’de herhangi bir kriz durumunda, birçok toplumsal kurum ve hizmet arasında ilk vazgeçilen alan okullar ve çocukların eğitimi olmaktadır ki bu son derece endişe vericidir. Kriz anlarında uygulanan okul kapatma politikaları, çocukların ve gençlerin bilişsel, duyuşsal ve psikomotor gelişim süreçlerini olumsuz etkilemektedir.
