Karaciğer Yağlanması ve Demans Arasındaki İlişki
Organ Nakli Uzmanı Prof. Dr. Onur Yaprak, karaciğer yağlanmasının toplumda her 3 kişiden birinde görüldüğünü ve bunun demans ile olan ilişkisini ele aldı. Prof. Dr. Yaprak, karaciğer yağlanması ve obezitenin giderek artan bir sağlık sorunu haline geldiğini vurgulayarak, “Karın çevresinde yapılan yağlanmanın artışı, intraabdominal ve visseral yağlanmanın da artmasına yol açmaktadır. Karaciğer yağlanması yaşayan bireylerde, %22.5 oranında diyabet, %70 oranında yüksek kolesterol, %40 oranında hipertansiyon ve %40 oranında metabolik sendrom gibi rahatsızlıkların sıkça görüldüğü tespit edilmiştir. Son yıllardaki araştırmalar, karaciğer yağlanmasının vücudu etkileyen sistemik inflamasyonun bir sonucu olduğunu göstermektedir. Karaciğer yağlanması olan bireylerde diyabet, kanser ve koroner arter hastalıklarının daha fazla görüldüğü artık bilinen bir gerçektir. Bu durum, karaciğer yağlanması olan bireylerde ölüme yol açan hastalıkların başında kalp ve damar hastalıklarının geldiğini ortaya koymaktadır.”
Karaciğer Yağlanması ve Beyin Üzerindeki Etkileri
Prof. Dr. Yaprak, son yıllarda yapılan araştırmalarda beyin üzerindeki etkilerin de önem kazandığını belirtti. “Çeşitli çalışmalar, karaciğer yağlanması bulunan bireylerde bellek ve diğer beyin fonksiyonlarının olumsuz yönde etkilendiğine dair sonuçlar ortaya koymuştur. Bir popülasyon çalışması, karaciğer yağlanmasının genel demans riskini %16 oranında artırdığını göstermiştir. Bu durumu açıklayan mekanizmalar arasında, karaciğer yağlanmasında meydana gelen inflamasyon ve sitokinlerin, beynin bağışıklık hücreleri olan mikroglialar üzerinde aktive edici etkiler yarattığı düşünülmektedir. Ayrıca, bozulmuş bağırsak florası ve geçirgen bağırsak durumu da beyin üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır. Bir diğer önemli mekanizma ise, karaciğer yağlanmasıyla birlikte gelişen ve koroner arter hastalığına neden olabilen endotel hasarıdır. Beyin damarlarındaki inflamasyon ve tıkanmalar, mikro infarktüslere yol açarak demans gelişimini tetikleyebilir.”
Demans Oranı ve Karaciğer Yağlanması
Prof. Dr. Onur Yaprak, demans ile ilgili son bilgileri de paylaştı: “Karaciğer yağlanması bulunan bireylerde, Alzheimer hastalığından sorumlu olan amiloid plaklarını temizleyen bir proteinin sentezinin yağlanma nedeniyle bozulduğu düşünülmektedir. Küresel ölçekte, toplumda demans oranının yaklaşık %4.7 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Demans vakalarının %60 ila %80’i, amiloid ve nörofibriler yumaklar gibi patolojik beyin birikimi ile karakterize edilen Alzheimer hastalığından kaynaklanmaktadır. Özetle, karaciğer yağlanmasının erken evrelerinde bile var olan metabolik sorunlar, sinir hücrelerinde hasara yol açarak birçok bireyi demans riski altına sokabilir. Diğer araştırmalar da karaciğer yağlanması ile beyin yaşlanması arasında olası bir bağlantı olduğunu göstermektedir.”
