İnsan papilloma virüsü (HPV) aşıları, belirli HPV türlerinin neden olduğu enfeksiyonları önlemek için geliştirilmiş koruyucu aşılar olarak tanımlanır. Bu aşılar, özellikle rahim ağzı kanseri riskini artıran HPV tipleri 16 ve 18’e karşı koruma sağlamaktadır. Aşağıda, HPV aşılarıyla ilgili önemli bilgiler ve dikkat edilmesi gereken noktalar yer almaktadır.
HPV Aşısı Nedir?
HPV aşısının temel amacı, virüsün bulaşmasını kontrol altına almaktır. HPV, rahim ağzı kanserlerinin neredeyse %99‘undan sorumludur. HPV’ye karşı geliştirilen koruyucu (profilaktik) aşılar, enfeksiyondan önce uygulanarak rahim ağzı ve diğer HPV ile ilişkili kanserlerin yanı sıra öncü lezyonların görülme sıklığını azaltmayı hedefler.
HPV Aşısı Ücretli mi?
HPV aşısı, birçok kanser türünü ve çeşitli sağlık sorunlarını önlemesi nedeniyle geniş bir kesim tarafından ücretsiz olarak sunulması gerektiği ifade edilmektedir. Geçtiğimiz yıl, Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği tarafından SGK‘ya aşıların ücretsiz olmasına yönelik bir dava açıldı. Bu davada Türkiye’de aşıların ücretsiz olması yönünde yargıdan olumlu bir karar çıkmıştır. Ankara 62. İş Mahkemesi, dernek aracılığıyla görülen davada, bir kadının başvurusu üzerine HPV aşısının ücretini ödemeyen Sosyal Güvenlik Kurumu’nu (SGK) haksız bulmuş ve üç doz aşının bedelinin faizi ile birlikte başvurucuya ödenmesine hükmetmiştir. Ancak, bu emsal karara rağmen Türkiye’de HPV aşıları henüz sigorta kapsamında değildir. Bugün Türkiye’de, 2 veya 3 doz önerilen HPV aşısının 3 dozunun toplam maliyeti yaklaşık 2.085 liradır.
HPV Aşısı Neden Önemlidir?
HPV aşılarının, serviks kanserinin %70‘ini, anal kanserin %80‘ini, vajinal kanserin %60‘ını ve vulvar kanserin %40‘ını önleyebileceği, ayrıca HPV pozitif orofaringeal kanserlerin önlenmesinde %90’dan fazla etkinlik gösterdiği öngörülmektedir. HPV’nin en tehlikeli türleri, tedavi edilmediği takdirde ilerleyen dönemlerde penis, serviks, vulva, anüs ve rahim ağzı gibi kanser türlerine yol açabilir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, her yıl dünya genelinde yaklaşık 500.000 rahim ağzı kanseri vakası yaşanmaktadır. Tüm HPV aşıları, en yüksek rahim ağzı kanseri riskini taşıyan tehlikeli HPV türlerine karşı bir koruma kalkanı görevi görmektedir.
HPV Aşısını Kimler, Ne Zaman Yaptırmalı?
HPV aşısı, cinsiyet ayırt etmeksizin çocuklara 11-12 yaşında yapılmalıdır. Zamanında aşılanmayan erkek çocukları, 45 yaşına kadar aşılanabilir. Kadınlar için ise yaş sınırı bulunmamaktadır; cinsel yönden aktif olsalar bile her yaş grubundaki kadınlar aşı olabilmekte ve aynı koruyuculuğu sağlayabilmektedir. Ancak, aşının içeriğinde yer almayan diğer kanser yapıcı HPV tiplerinin aşıya rağmen kanser geliştirebileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle, aşı olunan bireylerin düzenli olarak hekim kontrolünden geçmeleri oldukça önemlidir.
HPV Aşısı Yan Etkileri Nelerdir?
HPV aşısının bilinen ciddi yan etkileri yoktur. Aşının yapıldığı yerde kızarıklık, hafif şişlik, hafif ağrı, mide bulantısı, baş dönmesi ve baş ağrısı gibi hafif yan etkiler en yaygın olanlarıdır. Bu yan etkiler genellikle geçici olup, aşının sağladığı korumanın yanında hafif ve yönetilebilir durumlar olarak değerlendirilmektedir.
