Likopen Nedir?
Likopen, insan vücudunda bulunan en yaygın karotenoiddir ve aynı zamanda en etkili karotenoid antioksidanlarından biridir. Adını, domatesin Latince ismi olan Solanum lycopersicum‘den almıştır. Tekli oksijeni etkisiz hale getirme yeteneği sayesinde, likopen, mor ötesi ışınların neden olduğu hücresel hasarları önlemede önemli bir rol oynar. Mor ötesi ışınların, deri yaşlanmasının başlıca sebeplerinden biri olduğu bilinmektedir.
Likopenin Faydaları Nelerdir?
Likopenin sağlığa pek çok faydası olduğu yönünde araştırmalar mevcuttur. Bu faydalar arasında şunlar yer alır:
- Kalp damar hastalıkları riskini azaltma
- Kanser (özellikle prostat kanseri) riskini düşürme
- Diyabetle mücadele etme
- Osteoporoz riskini azaltma
- Erkeklerde kısırlık riskini azaltma
Likopen, güçlü bir antioksidan olarak, çeşitli kırmızı meyvelerde bulunur; özellikle pişmiş domateste, karpuzda, papayada ve pembe greyfurtlarda yüksek miktarlarda mevcuttur. Bu pigment, cildin güneşin zararlı UV ışınlarından korunmasına yardımcı olur. Likopen, UV ışınlarının oluşturduğu serbest radikalleri bağlayarak, cilt dokusunu hücre hasarından korur.
Araştırmalar, likopenin UV radyasyonuna ve havadaki oksijene maruz kalan perovskit güneş pillerinde de benzer bir koruma sağlayabileceği fikrine ulaşmıştır. Sonuçlar, likopenin tane sınırlarını pasifleştirerek, şeffaflığını artırabileceğini ve elektrik akışını iyileştiren elektron tuzaklarının yoğunluğunu azaltabileceğini göstermektedir. Bu modifikasyon, güneş pillerinin daha dayanıklı ve verimli hale gelmesine katkı sağlamaktadır.
Enerji dönüşüm verimliliğinde %20.57’den %23.62’ye kadar belirgin bir iyileşme gözlemlenmiştir. Ayrıca, likopen, UV ışınlarının yol açtığı serbest radikalleri temizleme kabiliyetine de sahiptir. Gelişmiş hidrofobik ve antioksidan özellikleri sayesinde, bu hücrelerin %91.2 yüksek oksijen dirençliliği sağladığı ve 3,500 saatlik süre zarfında %92.4 ortalama verimle gelişmiş UV direnci gösterdiği belirlenmiştir. Uzun vadeli dayanıklılıkları, bu tür hücrelerin pazarlanabilirliğini artırmakta, ancak verimliliğin otuz yıllık bir süre boyunca kalıcı olacağı anlaşılırsa bu potansiyel gerçekleşebilir.
