Uzman Klinik Psikolog Ecrin Zeybek’ten Sınav Kaygısı Üzerine Önemli Açıklamalar
Uzman Klinik Psikolog Ecrin Zeybek, sınav kaygısının sebepleri, baş etme yolları ve tedavi yöntemleri hakkında önemli bilgiler paylaştı. Zeybek, olumsuz düşünceler, ebeveyn tutumları, zamanı etkin kullanamama ve fizyolojik ihtiyaçların karşılanamaması gibi etkenlerin sınav kaygısına yol açtığını belirtti. “Hem lise hem de üniversite öğrencilerinin sınavlarına hazırlık süreci hızlanırken, birçok öğrencide sınav kaygısının artış gösterdiğini gözlemliyoruz. Bu durum, öğrencilerin ailelerinde de kaygı yaratmakta.” dedi.
Olumsuz Düşünceler ve Fiziksel Belirtiler
Zeybek, sınav kaygısı yaşayan öğrencilerin fiziksel belirtilerinin yanı sıra davranışsal değişiklikler de yaşadıklarını ifade etti. “Ebeveynler, çocuklarının iyi bir eğitim alması için özel dersler, özel okullar ve çeşitli kurslarla destek olmaktadırlar. Ancak bu durum, ebeveynlerin çocuklardan beklentilerini artırmakta ve dolayısıyla çocuklarda ‘başarılı olmalıyım, iyi notlar almalıyım, aksi takdirde ailem bana kızar’ gibi düşüncelerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Eğer günlük yaşamda kaygı hissetmiyorsak ancak sınav öncesinde veya esnasında kaygılar ortaya çıkıyorsa, bu duruma sınav kaygısı denir.”
– Sınav kaygısının fiziksel belirtileri arasında mide bulantısı, terleme, kalp çarpıntısı, baş dönmesi, uyuşma ve nefes darlığı gibi durumlar bulunmaktadır. Öğrenciler, sınav anında süreyi iyi kullanamamak, başarısız olma korkusu ve soruları cevaplayamamak gibi kaygılarla yüzleşmektedir. Bu kaygılar, öğrencilerin kendilerini arkadaşlarıyla kıyaslamasına yol açmakta ve bu kıyaslama kaygıyı daha da artırmaktadır. Sonuç olarak, suçluluk duygusu ve yetersizlik hissi gibi olumsuz duygular ortaya çıkmakta; bu da sürekli olumsuz düşüncelere sebep olmaktadır. Bu olumsuz düşünceler, öğrencilerin bağışıklık sistemini de olumsuz etkilemekte ve mide bulantısı, kilo kaybı, yemek yememe gibi fiziksel sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Ayrıca, öğrencilerde derse ilginin azalması, sosyal geri çekilme, aileden uzaklaşma ve sinirlilik gibi davranış değişiklikleri de gözlemlenmektedir.
Ebeveyn Tutumlarının Önemi
Sınav kaygısı yaşayan öğrencilerin ebeveyn tutumlarının kritik bir rol oynadığına dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Zeybek, ebeveynlerin çocuklarının sınavla başa çıkmada zorlandığını düşünmeleri durumunda, bir psikologdan destek almalarının önemine vurgu yaptı. Zeybek, “Öğrenciler, düşük not aldıklarında veya sınavları bekledikleri gibi geçmediğinde ebeveynlerinin onları sevdiğini ve değer verdiğini bilmelidir. Bu nedenle ebeveynlere bilgilendirme yapılması büyük önem taşır. Ailenin bu süreçteki tutumunu değiştirmesi ve çocuklarına destek olması elzemdir. Düzenli ders çalışma programları oluşturmak, nasıl ders çalışacaklarını öğretmek, düzenli beslenme ve uyku alışkanlıkları geliştirmek oldukça önemlidir. Eğer öğrenciler gevşeyemediklerini düşünüyorlarsa, gevşeme egzersizleri veya meditasyon yapmaları faydalı olabilir. Başarı düzeyinde ciddi bir düşüş gözlenebilmektedir.”
– Öğrencilerde dikkat dağınıklığı, odaklanamama ve kaygının fiziksel belirtilerinin artışı (mide bulantısı, terleme, iştahsızlık gibi) sıklıkla gözlemlenmektedir. Ebeveynler, çocuklarının sınav kaygısıyla baş etmede zorlandıklarını düşünüyorsa, bir psikoloğa başvurarak terapi desteği almaları önemlidir.
