Kuzey Afrika’dan Gelen Çöl Tozu Uyarısı
Ülkemiz, Kuzey Afrika’dan gelecek çöl tozunun etkisi altına girecek. Uzmanlar, bu durumun sağlık üzerindeki olumsuz etkileri konusunda vatandaşları tedbirli olmaları yönünde uyarıyor. Özellikle kronik hastalığı bulunan, astım veya KOAH gibi nefes darlığına yol açan hastalıkları olan bireylerin risk altında olduğu belirtiliyor. Prof. Dr. Hasan Bayram, bu konuda şunları ifade etti: “Tozun yoğun olduğu dönemlerde ölümlerde artış gözlemlendi. Çalışmalar, çöl tozlarının içerisinde çeşitli bakteriler, mantarlar ve virüsler olabileceğini göstermekte. Özellikle bu tozların yoğun konsantrasyona maruz kalmanın, nefes almakta zorluk çekmeye neden olduğunu belirtmek gerekir.”
Çöl Tozunun Etkili Olacağı Bölgeler
Meteoroloji Mühendisi Adil Tek, çöl tozunun etkili olacağı bölgeleri Türkiye haritası üzerinde belirtti. Çöl tozlarının İç Anadolu, Batı Karadeniz ve Ege’nin iç kesimlerinde daha yoğun olması bekleniyor. Uzmanlar, solunum rahatsızlıkları olanların bu süreçte dikkatli olmaları gerektiğini vurguluyor. Bu dönemde hem ölümlerin hem de hastaneye yatışların artış gösterdiği belirtiliyor. Vatandaşlara, pencereleri kapalı tutmaları ve dışarı çıkmamaları öneriliyor.
İç Mekânlarda Kalın ve Pencerelerinizi Kapatın
Türk Toraks Derneği Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Hasan Bayram, çöl tozunun sağlık sorunlarına neden olabileceğine dikkat çekerek, “Bu dönemde toz konsantrasyonu oldukça yüksek. Yaşlılar ve kronik hastalığı olan herkesin iç mekânlarda kalmasını öneriyoruz. Evlerde pencereleri ve kapıları sıkıca kapatalım. Çok ince toz parçacıkları evlerin içerisine kadar girebiliyor. Bu durum baş ağrısı, nezle ve boğaz ağrısı gibi şikayetlere yol açabilir. Ancak özellikle astım, KOAH ve kalp hastalığı olan bireyler daha fazla risk altındadır. Şikayetleri artarsa, ilaç dozlarının artırılması gerekebilir; rahatsızlıkları fazla olursa hastanelere başvurmaları önerilir.”
Ölümlerde Artış Gözlemleniyor
Prof. Dr. Hasan Bayram, çöl tozunun yoğunlaştığı dönemlerde ölümlerin arttığını vurgulayarak, “Çalışmalar, bu tür hastalıklara sahip bireylerde bu dönemlerde ölümlerin, hastane başvurularının ve yatışlarının arttığını göstermiştir. Daha önce Gaziantep’te gerçekleştirdiğimiz bir çalışma, tozun yoğun olduğu dönemlerde ölüm oranlarında artış olduğunu ortaya koymuştu. Çöl tozları, içerisinde çeşitli bakteriler ve virüsler barındırabilir ve bu da sağlık açısından risk teşkil etmektedir.”
Etki Alanı ve Beklentiler
Çöl tozunun etkili olacağı bölgeleri açıklayan Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Meteoroloji Laboratuvarı Başkanı Meteoroloji Mühendisi Adil Tek, “Çöl tozu, Kuzey Afrika ve Büyük Sahra üzerinden yükselen akımlarla beraber üzerimize gelmektedir. Akdeniz’de bulunan alçak basınç sistemleri ile birlikte bu toz partikülleri rüzgarlarla Türkiye’ye doğru yöneliyor. Her yıl çöl tozuyla karşılaşıyoruz ve önümüzdeki günlerde yine bu durumun devam etmesi bekleniyor. Özellikle İç Anadolu ve Batı Karadeniz’de etkili olacak ve 200 mikrogram/metreküp seviyesine kadar çıkabilecek.”
Maskeler Koruyucu Olabilir
Hava kirliliği haritası üzerinden son durumun takip edilebileceğini belirten Tek, “Harita, hava kirliliği ile ilgili bilgileri içermekte; sadece çöl tozunu değil, azot oksit, ozon, karbondioksit gibi gazları da kapsamaktadır. Kırmızı alanlar, bu gazların yoğunluğunun arttığını göstermektedir. Partiküler madde yoğunluğu, mikrogram olarak ölçülmektedir. Tahminler günlük olarak değişiyor. Yoğunluk, Ege’nin iç kesimlerinde 200 mikrogram/metreküp’e kadar çıkabilirken, İstanbul’da bu değer 50 mikrogram/metreküp civarında kalmaktadır. Pandemi döneminde kullandığımız maskeler, bu süreçte bize yardımcı olacaktır.”
