Akılsız Telefonların Yükselişi: Nostalji ve Sade Yaşam
Günümüzde teknoloji ve sosyal medya hayatımızı derinden etkilerken, bazı gençler bu akıllı telefon dünyasından uzaklaşmayı tercih ediyor. 17 yaşındaki Robin West, akıllı telefon kullanmayan yaşıtlarından biri. Onun tercihi, “akılsız” bir cep telefonu. Bu telefonlar, modern akıllı telefonlar ile kıyaslandığında oldukça sınırlı işlevlere sahip. Temel işlevleri arasında yalnızca telefonla görüşme, mesajlaşma ve bazı modellerde radyo dinleme bulunuyor. İnternete bağlanma veya uygulama indirme gibi bir imkânları yok.
Robin West, iki yıl önce eski akıllı telefonunu değiştirmek amacıyla gittiği dükkânda, gözleri eski bir “tuğla” telefon üzerine takılmış. Bu telefonun ne kadar ucuz olduğunu görünce, geçmişe özlem duyarak bunu satın almış. Şu anda sahip olduğu cep telefonu, Fransız MobiWire şirketine ait. Bu akılsız telefon, yüksek aylık faturalar gibi kaygılar taşımadan, daha basit bir yaşam sunuyor. West, “Tuğla telefonu alıncaya kadar, akıllı telefonun hayatımı nasıl esir aldığını fark etmemiştim,” diyor. “Sürekli sosyal medya uygulamalarıyla uğraşıyordum ve hayatımın birçok yönünü ihmal ediyordum.”
West, artık bir daha akıllı telefon almayı düşünmüyor. “Tuğlamla mutluyum. Beni sınırladığını düşünmüyorum. Kesinlikle daha aktif bir hayatım var,” şeklinde ifade ediyor. Akılsız telefonların satışları genel olarak artış gösteriyor. Yazılım şirketi SEMrush’ın verilerine göre, akılsız telefonlarla ilgili Google aramaları 2021 yılında %89 oranında artmış. Satış rakamları tam olarak net olmasa da, akılsız telefonların global satışlarının geçen yıl bir milyara ulaştığı belirtiliyor. Bu rakam, 2019’da 400 milyondu. Karşılaştırma yapmak gerekirse, geçen yıl satılan akıllı telefon sayısı ise 1 milyar 400 milyondu ve bu, 2020 yılına göre %12,5’lik bir düşüşü temsil ediyor.
2021 yılı itibarıyla, finans şirketi Deloitte, Birleşik Krallık’ta her 10 cep telefonundan birinin akılsız telefon olduğunu ortaya koydu. Fiyat karşılaştırma sitesi Uswitch.com’un cep telefonu uzmanı Ernest Doku, bu durumu “Bir tür moda, nostalji” olarak nitelendiriyor. “Çoğumuzun ilk cep telefonu akılsızdı, bu yüzden bu klasik cihazlara karşı nostaljik bir bağ kurmamız doğal,” diyor. Doku, 2000 yılında piyasaya sürülen ve tüm zamanların en çok satan cep telefonu modeli olan Nokia 3310’un 2017 yılında yeniden piyasaya sürülmesinin, eskiye dönüşte önemli bir dönüm noktası olduğunu vurguluyor. “Nokia 3310, gelişmiş telefonlarla dolu piyasaya uygun fiyatlı bir alternatif sundu,” diye ekliyor.
Doku, akılsız telefonların performans ve işlevsellik açısından Apple ve Samsung’un son modelleri ile rekabet edemeyeceğini ancak pil ömrü ve dayanıklılık gibi alanlarda onlardan daha üstün olabileceğini belirtiyor. Psikolog Przemek Olijniczak, beş yıl önce akıllı telefonunu bırakarak bir Nokia 3310 aldığında, öncelikle pil ömrünü düşünmüştü. Fakat zamanla bu telefonun başka avantajlarını da keşfetti. “Önceden sürekli telefona yapışık yaşıyordum. Artık kendime ve aileme daha fazla vakit ayırabiliyorum,” diyor. “Bu bağımlılıktan kurtulmak, hayatımı daha anlamlı kıldı.”
Olijniczak, akılsız telefon kullanmanın başlangıçta zorlayıcı olduğunu itiraf ediyor. “Seyahat ederken her şeyi akıllı telefonumdan kontrol ediyordum. Şimdi bu mümkün değil, bu yüzden önceden planlama yapmayı öğrendim,” diyor. New York merkezli Light Phone, sıradan akılsız telefonlara göre daha işlevsel ürünler sunuyor. Bu telefonlarla müzik ve podcast dinlemek mümkün, ancak sosyal medya, haber siteleri gibi dikkat dağıtıcı unsurlara bağlanmak mümkün değil. Light Phone, 2021’in en kârlı yılı olduğunu ve satışlarının 2020’ye göre %150 arttığını belirtiyor. Fiyatları 99 dolardan başlıyor.
Şirketin kurucularından Kaiwei Tang, Light Phone’u önce ikinci bir telefon olarak tasarlamıştı. Ancak zamanla kullanıcıların yarısının bunu ana telefonları olarak kullanmaya başladığını belirtiyor. Tang, “Uzaylılar dünyaya gelse, cep telefonunun insanları kontrol eden bir tür olduğunu düşünebilir,” diyor. “Daha fazla insanın akıllı telefonların hayatlarını ele geçirdiğini fark etmeye başladığını görüyoruz ve onlara başka bir seçenek sunmak istiyoruz.”
- Google, Android uygulamaların kullanıcı davranışlarını izlemesini kısıtlayacak.
- Küresel çip krizi: ABD şirketlerinin yarı iletken stoku azalıyor.
Bir başka ilginç nokta, bu telefonları kullananların çoğunluğunun 25-35 yaş grubundan oluştuğu. Oxford Üniversitesi’nden teknoloji uzmanı Profesör Sandra Wachter, insanların daha basit cep telefonlarına yönelmesinin oldukça doğal olduğunu düşünüyor. “Akıllı telefonlar, çağımızın gereksinimlerinin ötesinde bir işlevsellik sunuyor. Ancak bu durum, sürekli dikkat dağınıklığına neden olabiliyor,” diyor. “Daha basit teknolojilere yönelmek, insanların daha konsantre olmalarına ve endişelerini azaltmalarına yardımcı olabilir.”
Londra’da akılsız telefonuyla mutlu olan Robin West, birçok kişinin neden bu tür bir cihaz tercih ettiğini anlamadıklarını ifade ediyor. “Herkes bunun geçici bir tercih olduğunu düşünüyor ve ne zaman akıllı telefon alacağımı soruyorlar,” diyor.
Bu habere Yeni Teknoloji Ekonomisi serisinin editörü Will Smale de katkıda bulundu.
