ABD’de Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) tarafından gerçekleştirilen yeni bir araştırma, gece vardiyasında çalışan bireylerin obezite ve diyabet hastalığına yakalanma riskinin önemli ölçüde arttığını ortaya koydu. Araştırmanın sonuçları, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Seyfullah Kan tarafından detaylandırıldı. Gece vardiyalı çalışmanın etkilerini incelemek amacıyla uzun yol şoförleri, otel personeli, ilk yardım ekipleri gibi farklı meslek gruplarından birçok kişi üzerinde analizler yapıldı.
Doç. Dr. Kan, gece yemek yiyen bireylerin ortalama glikoz seviyelerinin simüle edilen gece çalışması sırasında %6.4 oranında yükseldiğini, bu durumun gündüz yemek yiyenler için ise önemli bir artış göstermediğini açıkladı.
BESLENME SAATLERİNE DİKKAT EDİLMELİ
Doç. Dr. Seyfullah Kan, obezite ve diyabet hastalıklarının gelişiminde birçok faktörün rol oynadığını belirterek, bu faktörler arasında beslenme düzeninin en önemli yerleri kapladığını vurguladı. “Vücudun biyolojik ritmi sadece uyku-uyanıklık döngüsünü değil, aynı zamanda metabolizma dahil olmak üzere vücut fonksiyonlarının neredeyse tüm yönlerini düzenleyen içsel bir süreçtir. Vardiyalı çalışmada uyku düzeninin değişmesi, beslenme alışkanlıklarını da ciddi şekilde etkileyebilir. Bu nedenle, sağlıklı beslenmenin yanı sıra, beslenme saatlerine dikkat edilmesi sağlıklı bir yaşam için hayati önem taşır” diye ekledi.
GECE YEMEK ŞEKER SEVİYESİNİ YÜKSELTEBİLİR
Doç. Dr. Kan, gece beslenmeleri ile diyabet arasındaki ilişkiyi şu şekilde açıkladı: “Sık seyahat etmek, vardiyalı çalışmak ve uyku bozuklukları gibi faktörler, vücudun biyolojik saatini olumsuz yönde etkiler. Kişinin uyuması gereken zaman diliminde iştah mekanizması devreye girer ve yemek yeme isteği artar. Alınan enerji, vücuttaki glikoz seviyesi ve yağ miktarının artmasına neden olur. Eğer gece yemek yemek düzenli bir alışkanlık haline gelirse, bu durum tip 2 diyabet, obezite, kalp hastalıkları ve hipertansiyon gibi ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkma riskini artırır.”
EVDEN ÇALIŞMA BESLENME ALIŞKANLIKLARINI OLUMSUZ ETKİLEDİ
Ülkemizdeki diyabetli hasta sayısının Avrupa’da en yüksek seviyede olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Kan, “Değişen yaşam koşulları ve Covid-19 pandemisi, diyabet hastalığı üzerinde olumsuz etkiler bıraktı ve bu durumun sonuçlarını önümüzdeki yıllarda daha net göreceğiz. Vardiyalı çalışma sistemi uzun yıllardır sürerken, pandemi ile birlikte dünya genelinde birçok şirketin evden çalışma düzenine geçmesi, bireylerin beslenme alışkanlıklarını ciddi şekilde değiştirdi. Hızlı ve pratik olması nedeniyle, fast-food gıdalar hem gece çalışanların hem de evden çalışanların sıklıkla tercih ettiği gıdalar haline geldi” şeklinde konuştu. Doç. Dr. Kan, gece yemeklerinde özellikle fast-food gıdalardan kaçınılması gerektiğinin altını çizdi.
UZMAN HEKİMDEN DESTEK ALINMALI
Vardiya sisteminde çalışan bireylerin sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturabilmesi için öncelikle bir endokrinoloji uzmanından destek alması gerektiğini belirten Doç. Dr. Seyfullah Kan, “Bir endokrinoloji uzmanı tarafından yapılan değerlendirme, kişinin metabolizmasına uygun bir beslenme programının oluşturulmasına yardımcı olabilir. Bu, sağlık ve yaşam kalitesinin artırılması açısından önemli bir adım olacaktır” diyerek sözlerini tamamladı.
