BBC’nin Metaverse Araştırması: Sanal Gerçeklikte Çocuklar İçin Tehlikeler
BBC, VRChat uygulaması üzerinden erişilen bir sanal striptiz kulübü ile ilgili yürüttüğü araştırmada, Metaverse’in bazı sanal gerçeklik platformlarının çocuklar için ciddi tehlikeler barındırdığını ortaya koydu. 13 yaşındaki bir çocuk kimliğiyle uygulamaya giren BBC araştırmacısı, sanal dünyada çocuklara yönelik cinsel istismar tuzakları, cinsel içerikler, ırkçı söylemler ve tecavüz tehditleri ile karşılaştı.
Britanya’nın çocukların korunmasına yönelik çalışmalarıyla tanınan kuruluşu NSPCC, bu bulgular karşısında “şok ve öfke” hissettiklerini ifade etti. Kuruluşun internet üzerinden çocuk güvenliği politikalarından sorumlu olan Andy Burrows, araştırmanın bir “toksik tehlikeler bileşimini” ortaya çıkardığını belirtti.
ARAŞTIRMA NASIL YAPILDI?
BBC araştırmacısı, en düşük yaş sınırı 13 olan bir uygulama aracılığıyla, avatarların sanal cinsel ilişkiye girdiği sanal odalara erişim sağladı. Araştırma sırasında kendisine cinsel oyuncaklar ve prezervatifler sunuldu; pek çok yetişkin erkeğin avatarlarıyla irtibata geçme girişimlerine maruz kaldı.
METAVERSE NEDİR?
Metaverse, sanal gerçeklik başlıkları kullanan kişilerin internet üzerinden erişebildiği oyunlar ve deneyimlere verilen isimdir. Bu alan, önceden yalnızca sanal oyunlarla sınırlıyken, şimdi çok daha çeşitli etkinliklere ev sahipliği yapmaktadır. İş faaliyetlerinden oyunlara, konserlerden sinema deneyimlerine kadar birçok farklı aktivite sanal ortamda gerçekleştirilmektedir.
Facebook’un kurucusu ve CEO’su Mark Zuckerberg, internetin geleceğinin bu alanda olduğunu savunuyor. Bu nedenle, şirketin adını yakın zamanda Meta olarak değiştirdi ve ‘Oculus Quest’ sanal gerçeklik başlıklarının geliştirilmesine milyarlarca dolar yatırım yaptı. Adı şimdi Meta Quest olarak değiştirilen bu sanal gerçeklik başlıkları, şu anda pazarın %75’ini kontrol etmektedir.
BBC, VRChat platformunda striptiz kulüpleri de dahil olmak üzere cinsel içerikli odaların bulunduğunu tespit etti.
VRCHAT PROGRAMI NASIL İNDİRİLİYOR?
BBC araştırmacısı, sanal gerçeklik uygulamalarına bu başlıklardan birini kullanarak girdi ve Metaverse’in içindeki VRChat adlı uygulamaya erişti. VRChat, kullanıcıların 3D avatarlar kullanarak etkileşimde bulunabildiği bir sanal gerçeklik platformudur. Bu uygulama Facebook tarafından geliştirilmemiştir; ancak Facebook’un Meta Quest başlıklarının satıldığı uygulama mağazası üzerinden, yaş ve kimlik kontrolü olmaksızın indirilebilmektedir.
Uygulamayı indirebilmek için gereken tek şey bir Facebook hesabına sahip olmaktır. BBC araştırmacısı, sahte bir kullanıcı profili oluşturarak bu hesabı açtı ve gerçek kimliği hiçbir şekilde kontrol edilmedi. VRChat içinde kullanıcıların bir araya geldiği odalar mevcut. Bazı odalar oldukça gündelik ve zararsız konularda olabileceği gibi, striptiz yapılan kulüplere de erişim sağlanabiliyor. Bu odalarda çocuklar ve yetişkinler serbestçe bir araya gelebiliyor.
Bir odada, bir yetişkin erkek BBC araştırmacısına “soyun ve ağza alınmaz şeyler yap” derken, başkaları da erotik oyunlardan bahsetti. Bu durum, BBC’nin araştırması sonucunda Britanya’nın çocukları koruma kurumu NSPCC’nin internet güvenliğini artırıcı önlemler talep etmesine yol açtı. Andy Burrows, teknoloji şirketlerinin sosyal medyanın ilk kuşak platformlarının hatalarından çok az ders çıkardığını düşünüyor.
“Bu tasarım itibariyle tehlikeli bir ürün çünkü güvenlikle ilgili kontrol yok ve ihmal var. Güvenlik konusunun değerlendirildiğine dair hiç bir işaret olmayan ürünlerin piyasaya sürüldüğünü görüyoruz” diyor.
Meta ise, kullanıcıların diğer oyuncuları engellemesini sağlayan araçlar sunduğunu ve güvenliği geliştirmek için yollar aradıklarını belirtiyor. Ayrıca, “insanların bu alanlarla nasıl etkileşime geçtiğinden öğrendiğimizi” ekliyor.
BBC, ayrıca VRChat’i aylarca inceleyen ve bu konuda YouTube’a videolar yükleyen bir gönüllü internet güvenliği aktivistiyle de görüştü. Ailesinin güvenliği açısından adını gizli tutan bu kişi, araştırmaları sırasında VRChat uygulamasındaki odalar aracılığıyla kendilerine cinsel istismar tuzakları kurulduğunu ve sanal sekse zorlandıklarını söyleyen çocuklarla da konuştu.
‘VRCHAT DENEYİMİM’
Jess Sherwood, BBC araştırmacısı
Jess, 13 yaşında bir çocuk kimliğiyle VRChat’a girmeyi başardı. Sanal alanlara nasıl tamamen kapıldığımızı görmek beni şaşırttı. Yeniden çocuk gibi hissetmeye başladım. Bu nedenle, yetişkin erkekler bana okula gidip gitmediğimi sorduğunda ve sanal gerçeklikte sekse teşvik ettiğinde, bu beni daha da rahatsız etti. VRChat kesinlikle çocuklardan çok yetişkinlerin oynadığı bir alan izlenimi veriyor. Odaların çoğunda pembe neon ışıkları ve açık seks ortamı var. Bu, Amsterdam’ın ‘kırmızı ışık’ bölgesine veya Londra’nın Soho mahallesinin arka sokaklarına benziyor. Seks oyuncakları sergileniyor. İçerdeki her şey oldukça rahatsız edici. Yerde büyük gruplar halinde seks yapan kişiler var ve bunlar, tıpkı yetişkin çiftler gibi konuşuyorlar.
Bir kez girdikten sonra, önünüzdeki seçenekler; kalıp izlemek, çoğu buna benzeyen başka bir odaya geçmek ya da bana çok kere teklif edildiği gibi oyuna katılmak oluyor.
‘Müdahale Çok Az’
İşleri sanal gerçeklikteki gelişmeleri izlemek olan kişiler de bu durumdan endişeli. Limina Immersive adlı danışmanlık şirketinin yöneticisi Catherine Allen, şu anda İngiltere’deki Mühendislik ve Teknoloji Enstitüsü için sanal gerçeklik üzerine bir rapor hazırlıyor. Allen, araştırma ekibindekilerin sanal gerçeklik içerisinde birçok “eğlenceli ve gerçeküstü” deneyim yaşadığını, ancak bazılarının “epey travmatik ve rahatsız edici” durumlarla karşılaştığını ifade ediyor. Örnek olarak, Meta’ya ait bir uygulamada 7 yaşında bir kız çocuğuna rastladığını aktarıyor. Küçük kızın çevresini saran bir grup erkek, onlara tecavüz şakaları yapıyor ve gülüyorlardı. Allen, bu olayda çocuğu korumak için adamlarla kızın arasına girerek müdahale etmek zorunda kaldığını söylüyor. “Bunu yapmak zorunda kalmamalıydım aslında. Fakat alanda müdahale olmadığı ya da hemen hiç yokmuş gibi olduğu için mecbur kaldım” diyor.
İngiltere Parlamentosu’na önümüzdeki aylarda gelecek olan internet güvenliği yasa tasarısında sanal gerçeklik ya da Metaverse’den özel olarak bahsedilmiyor. Ancak Kültür Bakanı Nadine Dorries’in açıklamalarına göre, tasarıya bu teknoloji dahil edilecek ve çocukların zararlı içeriklerden korunması konusunda platformlar ve hizmet sunuculara sorumluluk yüklenecek.
VRChat, BBC’ye, kendisini güvenli ve herkesin rahat hissedeceği bir yer haline getirmek için büyük çaba gösterdiğini söyledi ve “çocukları hedef alan toksik davranışların platformda yeri olamayacağını” kaydetti. Meta ise, başka şirketlerce tasarlanmış uygulamaların sorumluluğunun kendisine ait olamayacağını belirtiyor. “Biz oyunculara, başka kullanıcıları şikayet etmek ve bloklamak için araçlar sunuyoruz. İnsanların bu alanlarla nasıl etkileştiklerini öğrendikçe yeni araçlar geliştirmeyi sürdüreceğiz” diyor.
