Demans Vakalarında Endişe Verici Artış Öngörüsü
Uluslararası bir araştırma, dünya genelinde demans (bunama) vakalarının sayısının 2050 yılına kadar mevcut 57 milyondan 153 milyona çıkabileceğine dair ciddi bir uyarıda bulundu. Washington Üniversitesi Sağlık Metrikleri ve Değerlendirme Enstitüsü’nün (IHME) gerçekleştirdiği bu kapsamlı araştırmada, Türkiye’deki demans vakalarının da bu süreçte %277 oranında artarak 3 milyonu geçeceği öngörülmektedir.
195 ülkeyi kapsayan bu araştırmanın sonuçları, saygın bilim dergisi The Lancet Public’te yayımlandı. Araştırmanın bulguları, büyük ölçüde dünya nüfusunun yaşlanması ve artışına bağlansa da, uzmanlar sağlıksız yaşam tarzlarının da bu artışa önemli bir katkı sağladığını vurgulamaktadır. Risk faktörleri üzerine acil önlemler alınması gerektiği ifade edilmektedir. Öngörülen artışın altı milyondan fazlasının, sigara, obezite ve diyabet gibi yaşam tarzı faktörlerinden kaynaklanacağı belirtiliyor.
Demans ve Ölüm Oranı
Demans, Alzheimer dahil olmak üzere hafızayı ve beyni etkileyen birçok hastalığın ortak adı olarak kabul edilmektedir. Dünya genelinde demans, en fazla ölüme yol açan hastalıklar arasında yedinci sırada yer alıyor. Aynı zamanda, yaşlı bireylerin engelliliği ve yardıma bağımlı yaşamalarının da başlıca sebeplerinden biridir.
Ancak uzmanlar, demansın kaçınılmaz bir sonuç olmadığını, bunun önlenmesi için eğitime erişim imkanlarının artırılmasının kritik olduğunu vurgulamaktadır. Araştırma raporunda, dünya genelindeki olası gelişmeler dikkate alınarak, tahmin edilen vaka sayısının 6,2 milyon azaltılabileceği ifade edilmektedir. Ancak uzmanlar, obezite, yüksek kan şekeri ve sigara kullanımı gibi risk faktörleri konusunda daha temkinli bir yaklaşım sergilemektedir. 2050 yılı için öngörülen vakaların yedi milyonu, bu risk faktörleriyle ilişkilendirilmektedir.
Risk Faktörlerinin Önemi
Raporun baş yazarı Emma Nichols, “Demansın ortaya çıkmaması için risk faktörlerinin önlenmesine ve kontrolüne daha fazla odaklanmalıyız. Demansın önlenmesi veya ilerleyişinin geciktirilmesi konusunda kaydedilecek küçük ilerlemeler bile büyük fark yaratacaktır.” şeklinde açıklamalarda bulunmaktadır. Nichols, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, sigarayı bırakmayı teşvik eden programlar ve eğitime erişim oranlarını artırmaya yönelik çalışmaların hızlandırılması gerektiğini vurgulamaktadır.
Raporda yer alan bazı önemli öngörüler ise şu şekildedir:
- 2019 verilerine göre Türkiye’deki demans vakası sayısı 803 bin 590’dur. Bu sayının 2050 yılına kadar %277 artarak 3 milyon 31 bin 55’e ulaşacağı tahmin edilmektedir.
- Sahra Altı Afrika’nın doğusunda, nüfus artışına bağlı olarak 660 bin ile 3 milyon arasında ilave demans vakası görülebilir.
- Kuzey Afrika ve Orta Doğu’da, mevcut vaka sayısının yaklaşık 3 milyondan 14 milyona çıkması beklenmektedir.
- Yüksek gelirli Asya Pasifik bölgesinde, 4,8 milyon olan vaka sayısının 7,4 milyona yükselebileceği öngörülmektedir.
- Avrupa’da ise demans vakalarının 6 milyon artarak toplam 14 milyona ulaşması öngörülmektedir.
