Katarakt: Yaşlanmanın Gözdeki Etkisi
Organların yaşlanma sürecinden etkilenme hızları oldukça farklılık gösterebilir. Göz, bu süreçten en hızlı etkilenen organlardan biri olarak dikkat çeker. Yaş ilerledikçe görme duyusundaki değişimler daha belirgin hale gelir. Özellikle 40 yaş ve üzerindeki bireylerde sıkça karşılaşılan katarakt rahatsızlığı, göz sağlığının en yaygın sorunlarından biridir. Gözün önüne bir perde inmesi olarak tanımlanan katarakt, genellikle 40 yaş ve üstü bireylerde görülür. Ancak, hastaların %90’ının 60 yaşın üzerinde olduğu bilinse de, katarakt her yaş grubunda, hatta yeni doğan bebeklerde bile ortaya çıkabilir.
Kataraktın En Belirgin Belirtileri
Katarakt, normalde şeffaf olan göz merceğinin zamanla bulanıklaşmasıyla ortaya çıkar. Başlangıç döneminde belirgin bir belirti göstermese de, yaş ilerledikçe göz merceğindeki bulanıklık, çevredekiler tarafından fark edilecek kadar belirgin hale gelebilir. Kataraktın en yaygın belirtileri şunlardır:
- Işıktan rahatsızlık ve göz kamaşmaları
- Bulanık görme
- Uzak ve yakın objeleri net görememe
- Baş ağrıları
- Renklerin soluk görünmesi ve zor algılanması
- Derinlik hissinin kaybolması
- Gözlük numarasının sık sık değiştirilmesi
- Gözlüksüz yakını daha iyi görme
- Gözde net olmayan bölgelerde lekeler
Kataraktın Nedenleri
Katarakt, göz bebeğinin arkasındaki doğal merceğin saydamlığını kaybederek matlaşması sonucu oluşur. Uzmanlar, kataraktın iki ana türü olduğunu belirtmektedir. Birincisi, doğuştan gelen katarakttır; bu durumda lensin saydamlığı doğumdan itibaren kaybolabilir. Bu durum, annenin gebelik sürecinde geçirdiği enfeksiyonlar veya kullandığı ilaçlar nedeniyle meydana gelebilir. İkincisi ise, yaşlılık kataraktı olarak bilinir ve 50-60 yaş üzerindeki bireylerde görme yetisinin giderek azalmasıyla kendini gösterir. 50 yaşın altındaki bireylerde görülen kataraktta ise genellikle altta yatan bir sebep araştırılmalıdır. Bu tür kataraktlar, kalıtsal olabildiği gibi şeker hastalığı gibi metabolik bozukluklar, travma, geçmişteki göz ameliyatları veya göz içi enjeksiyonları, radyasyona maruz kalma, uzun süre güneş ışığına maruz kalma ya da kortizon gibi ilaçların kullanımı ile de ilişkilendirilebilir.
Katarakt Tedavisi: Tek Çözüm Ameliyat mı?
Katarakt tedavisi, uzman hekim tarafından yapılan detaylı bir göz muayenesi ile belirlenir. Bu muayene sırasında göz merceğinin katarakttan ne kadar etkilendiği tespit edilebilir. Bazı durumlarda, hastanın herhangi bir şikayeti olmasa bile rutin muayene sırasında katarakt fark edilebilir. Katarakt, diyet veya ilaç tedavisi ile önlenemez veya tedavi edilemez; bu nedenle tek çözüm cerrahi müdahaledir. Kornea, retina veya optik sinir problemi olmayan hastalarda, katarakt cerrahisi ile %95’in üzerinde görme artışı sağlanabilir. Eğer katarakt belirtileri hastayı rahatsız etmiyorsa, tıbbi müdahale gerekmeyebilir veya bir süre beklenebilir.
Kataraktan Korunmak İçin Neler Yapılmalı?
Katarakt oluşumunu tamamen engellemek mümkün olmasa da, hastalığa yakalanma riskini azaltmak mümkündür. Bunu sağlamak için aşağıdaki önlemleri almak faydalı olabilir:
- Gözleri güneş ışığından korumak
- Direkt olarak güneşe bakmamaya dikkat etmek
- Sağlıklı ve dengeli beslenmek
- Şeker hastalığını kontrol altında tutmak
- Tütün ürünlerinden uzak durmak
