Venüs’te Keşfedilen Yeni Tektonik Aktivite
BBC’nin haberine göre, İngiltere’deki Royal Holloway Üniversitesi’nden Paul Byrne, Dr. Richard Ghail ve ABD’nin New York kentindeki Columbia Üniversitesi’nden Prof. Sean Solomon ile meslektaşları, Venüs’ün alçak bölgelerindeki kayalık kabuk bloklarının döndüğünü ve birbirlerine paralel olarak hareket ettiğini tespit ettiler.
Araştırmacılar, NASA‘nın 1989 yılında fırlattığı ve 1994’e kadar aktif kalan Magellan uzay aracı tarafından toplanan verileri kullanarak, Latincede “alan ya da kampüs” anlamına gelen campi adını verdikleri yüzey yapılarını haritaladılar.
Uzun zamandır, Venüs’ün kayalık dış tabakasının, hareketli tektonik plakalardan oluşan bir mozaik halinde olan Dünya’nınkine kıyasla tek bir parça olduğu düşünülüyordu. Ancak bu yeni bulgular, geleneksel görüşün aksine, oldukça canlı ve jeolojik aktivitelerin gerçekleştiği bir gezegenin mevcut olabileceğini ortaya koydu.
Magellan uzay aracının görüntülerinin bilgisayar modellemeleri, kabuğun altında dönen erimiş kayanın (magma), yüzeyde gerilme, kırılma ve bozulmaya neden olabileceğini gösteriyor. Dolayısıyla, Venüs’ün tektonik aktivitesinin, 2,5 ila 4 milyar yıl önce, Dünya’daki ısı akışının daha yüksek ve kayalık dış tabakanın daha ince olduğu Arkeen dönemine benzeyebileceği kaydedildi.
Araştırmanın baş yazarı Paul Byrne, “Venüs’te, tıpkı Dünya’daki gibi iç kuvvetler tarafından yönlendirilen, daha önce tanınmayan bir tektonik deformasyon modeli belirledik,” açıklamasında bulundu. Byrne, şu anda Dünya’da gözlemlenen tektonik hareketten farklı olsa da, bunun gezegenin yüzeyindeki hareketlerle varlığı gözlemlenen bir iç kuvvetin kanıtı olduğunu ifade etti.
Araştırmada ayrıca, Venüs’ün yüzeyinde hareket eden 100-1000 kilometre uzunluğundaki blokların, Dünya’da bulunan bazı kabuklarla benzerlik gösterdiği belirtildi. Bu kabuklar arasında:
- Çin’in Şiçuan Havzası
- Avustralya’nın Amadeus Havzası
- Çek Cumhuriyeti’nin birçok bölgesinin altında bulunan Bohem Masifi
Bu bulgular, Venüs’ün jeolojik geçmişinin daha karmaşık ve dinamik olduğunu göstermektedir.
