Özellikle kemik erimesi yaşayan ileri yaş grubu bireylerde kalça kırıkları, tedavi edilmediği takdirde daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Umut Yavuz, cerrahinin engel bir durum yoksa kalça kırıkları için şart olduğunu vurguluyor. “Ameliyat yapılmadığında hastalar yürüyemez hale gelebilir ve bu da pıhtı atma riskini artırır” diyor. Prof. Yavuz, kalça kırıkları ile ilgili merak edilenleri detaylı bir şekilde açıklıyor.
DAHA SIK GÖRÜLÜYOR
Göz Atın
- – Kalça kırıkları pandemi döneminde artış gösterdi mi?
Kalça kırıkları, özellikle ileri yaşta ve kemik erimesi olan bireylerde daha sık görülmektedir. Bu kırıklar genellikle ev içindeki düşmeler sonucunda meydana gelir. Pandemi döneminde, evde kalan yaşlı bireyler günlük aktivitelerini yerine getirirken veya evdeki sıkılmayı gidermek amacıyla detaylı temizlik, tamirat gibi işler yaparken düşme sonucu kalça kırığı riski ile karşılaşmışlardır. Bu dönemde kalça kırığı sayısında belirgin bir artış olmamakla birlikte, sıkça karşılaştığımız vakalar arasında yer aldığını söyleyebiliriz. - – Kalçamızın kırıldığını nasıl anlayabiliriz?
Bazı hastalar, kalça kırığı geçirmelerine rağmen polikliniğimize veya acil servise geç ulaşmaktadır. Bu durumun en önemli nedeni, düşme sonrası bazı hastalarda ayrışmamış kırık gelişmesi ve buna bağlı olarak yaşanan ağrıya rağmen yürümeye devam etmeleridir. Düşme sonrasında ani veya yavaş başlayan kalça ağrısı, basamama ve bazen de dize vuran ağrı, kalça ekleminde bir kırık olabileceğini düşündürmelidir. Eğer kırık çatlak tarzında ve ayrışmamış bir kırık ise, zamanla artan topallama ve ağrı bu durumu anlamamızda önemli ipuçları vermektedir. Ayrıca, bazı kırık türlerinde bacakta kısalık ve ayakta dışa dönme gibi bulgular da sıklıkla gözlemlenmektedir. - – Yaş, cinsiyet ve kırılan bölge kalça kırığı ameliyatlarının sonucunu etkiliyor mu?
İleri yaştaki hastalarda, beraberinde mevcut olan hastalıklar cerrahi sırasında veya sonrasında komplikasyon riskini artırmaktadır. Cinsiyetin ameliyat sonucunu etkilediği söylenemez; ancak erkek hastalar sosyal hayata geçiş ve uyum açısından daha hızlı bir adaptasyon süreci yaşayabilmektedir.
EVDE TEK YAŞAYANLAR
- – Kimlerde kalça kırığına daha çok rastlanıyor?
Kalça kırıkları, özellikle evde yalnız yaşayan ve ileri düzeyde osteoporoz hastalığı bulunan yaşlı bireylerde daha sık görülmektedir. Bunun dışında, merdiven kullanmak zorunda olan, yüksekten düşme riski taşıyan işlerde çalışan veya araç kullanma gerekliliği olan kişilerde de travma sonrası kalça kırığı gelişme riski vardır. Ancak bu hastalar genellikle daha genç yaş grubundadır. - – Kalça kırığında müdahale edilmezse hasta neler yaşar?
Eğer cerrahiye engel olabilecek özel bir durum yoksa, tüm kalça kırıkları ameliyat edilmelidir. Ameliyat yapılmadığında, hastalar yürüyemez hale gelir ve bu da pıhtı atma riskini artırır. Uzun süre yatakta kalmaları, yatak yarası ve enfeksiyon riskini beraberinde getirir. Ayrıca, kaslarda zayıflama, iştah kaybı ve mevcut hastalıkların kötüleşmesi gibi durumlar da meydana gelebilir, bu da hastalar için hayati risk taşıyan tehlikeli durumlara yol açabilir.
AMELİYATTAN SONRA AYNI GÜN YÜRÜTÜLÜYOR
- – Cerrahi sonrası iyileşme süreci ne kadardır ve neler yapılmalıdır?
Cerrahi işlemin ardından, ameliyat olan hastanın röntgen görüntüleri kontrol edilir. Eğer herhangi bir sorun yoksa, aynı gün yürüteç yardımıyla hastayı yürütmeye başlıyoruz. Ameliyat öncesi ve sonrası mutlaka kan sulandırıcı ilaçlar kullanılmakta ve genellikle iki ay boyunca devam edilmesi önerilmektedir. Fizik tedavi süreci, hasta yatarken bile başlatılmalı ve bu süreç, hastaların daha etkin bir şekilde yürümelerine ve kalça hareketlerinin eski haline dönmesine yardımcı olacaktır. Ameliyat tekniğine bağlı olarak, bacak arası yastık kullanımı veya bazı özel hareketlerden kaçınma gibi ek önlemler hastalara anlatılmakta ve dikkatli olmaları gerektiği sıkça vurgulanmaktadır. Genellikle, ameliyat sonrası 15-20. günlerde dikişler alınmakta ve altıncı haftadan itibaren hastaların desteksiz yürütülmesi beklenmektedir.
