NASA, yıkıcı güçte bir asteroidin Dünya’ya doğru hareket ettiğini keşfetmesi durumunda ne olacağını simüle edeceği yeni bir çarpma senaryosu deneyi başlatıyor. Bu hafta gerçekleştirilecek 5 günlük “masaüstü tatbikatı”, uzay ajansının diğer bilim kuruluşlarıyla birlikte acil bir durumun nasıl gelişeceğini planlamasına olanak tanıyacak.
Bu tatbikat, kurgusal bir olay dizisi üzerinden ilerleyecek ve gökbilimcilerin Dünya’nın yakınında, gezegendeki yaşamı ciddi şekilde tehdit edebilecek bir cisim tespit etmesiyle başlayacak. Tatbikat süresince asteroide dair daha fazla bilgi ortaya çıkacak ve bu bilgiler ışığında keşif, yön saptırma görevleri ve çarpmanın etkilerini hafifletmeye yardımcı olacak stratejiler geliştirilecektir.
Boyutu 35 metre ile 700 metre arasında değişen hayali asteroid hakkında çok az bilgi verilmektedir. Asteroid ilk kez tespit edildiğinde, Dünya’dan 57 milyon kilometre uzakta ve saatte yaklaşık 18 bin kilometre hızla gezegene doğru ilerliyor olacaktır. Çarpma ihtimali ise yüzde 1 olarak belirlenmiş olup, bu, uluslararası topluluğun harekete geçmesini gerektiren bir eşik olarak değerlendirilmektedir.
NASA, daha önceki konferanslarda 2013 yılından bu yana 7 çarpma senaryosunda yer almış ve bunlardan üçü Federal Acil Durum Yönetim Kurumu (FEMA) ile ortaklaşa gerçekleştirilmiştir. NASA’nın Asteroid ve Kuyruklu Yıldız Yörüngelerini Hesapladığı CNEOS’un (Dünya’ya Yakın Cisimler Araştırma Merkezi) direktörü Dr. Paul Chodas, bu tatbikatların önemini vurgulayarak şunları söyledi: “Varsayımsal bir asteroid çarpması tatbikatı, büyük bir asteroidin gezegenimize çarpma olasılığının belirmesi durumunda, nasıl bir tepki verebileceğimizi düşünmemiz için değerli bir fırsat sunuyor.”
Çarpmanın olasılığı, çarpmanın nerede ve ne zaman gerçekleşeceği gibi senaryoya dair detaylar, katılımcılara birkaç gün sürecek konferans boyunca adım adım sunulacak. Ancak geçmişteki bazı tatbikatlar başarılı sonuçlar vermemiştir. Örneğin, 2019’da NASA’nın simülasyonunda 60 metre genişliğinde kurgusal bir asteroid New York kentine çarparken, böyle bir senaryo gerçek olsaydı, Hiroşima’ya atılan nükleer bombanın bin katı kadar güçlü bir darbe ile 1 milyon 300 bin kişinin ölümüne neden olabilirdi.
Bununla birlikte, bu etkinlik, NASA’nın asteroid yönünü saptırma teknolojisinin ilk denemesi olan Çifte Asteroit Yeniden Yönlendirme Testi’nin (DART) başlatılması için değerli bir öncül olacaktır. Bu yıl içinde fırlatılması planlanan DART, 2022’de Dimorphos adlı asteroide çarpması hedeflenmektedir. NASA Genel Merkezi’nden DART program yöneticisi Andrea Riley, “DART’ın Dimorphos’a çarpması sonrasında elde edilecek veriler, bilim insanlarının gelecekte keşfedilecek ve tehlike arz etme potansiyeline sahip olan Dünya’ya Yakın Cisimlerin (NEO) etkisini azaltabileceğimiz yolları daha iyi anlamalarına yardımcı olacak” şeklinde ifade etti ve ekledi: “Asteroid ve DART’ın çarpışması Dünya’ya tehlike oluşturmazken, bu teknolojinin gerçekten ihtiyaç duyulabileceği bir zamandan önce bu teknolojiyi test etme fırsatına sahip olmamız çok önemli.”
