Elizabeth Ann: İlk Klonlanan Kara Ayaklı Gelincik
Elizabeth Ann ismi verilen ilk kara ayaklı gelincik klonu, 10 Aralık’ta dünyaya gelmişti. Şu anda kendi başının çaresine bakabildiği belirtilen Elizabeth Ann, 30 yıldan fazla bir süre önce ölen bir hayvanın korunmuş genlerinden doğmuştu. Bu büyük bilimsel başarının ardından, gözler Harvard Üniversitesi’nde Prof. George Church’ün liderliğindeki araştırmacı ekibe çevrildi. Bu ekip, yaklaşık 4 bin yıl önce nesli tükenen yünlü mamutları genetik mühendisliği teknikleri ile geri getirmeye çalışıyor.
“Amacımız, melez bir fil-mamut embriyosu üretmek. Mamut özellikleri taşıyan bir dizi fil gibi düşünün. Henüz o noktada değiliz ama birkaç yıl içinde bunun mümkün olabileceğine inanıyoruz.”
Dünyaya gelecek yeni melez türlerin, mamutların karakteristik özellikleri sayesinde soğuk kuzey bölgelerinde yaşayabileceği, bu bölgelerdeki kar tabakalarını ezerek sıkıştırabileceği ya da kazıyarak soğuk havanın toprağa daha fazla nüfuz etmesini sağlayabileceği öne sürülüyor. Böylece, kuzeydeki donmuş toprakların erimesinin önüne geçilebileceği düşünülüyor. Uzmanlar, yünlü mamutları geri getirmenin doğaya katkıda bulunacağına dair hemfikir, ancak bu hayvanların planlandığı gibi geri getirilip getirilemeyeceği hala tartışma konusu.
Sheffield Üniversitesi’nden Profesör William Holt, bu konudaki endişelerini şöyle dile getiriyor:
- “Bir türü diriltmenin ve onun mutlu bir şekilde yaşamasını sağlamak, hatta çevreyi milyonlarca yıl öncesine benzetmek konusunda şüphelerim var. Klonlama, özellikle de mamut gibi bir hayvanı klonlama, dünyaya gelen hayvanın birçok zararlı gen taşımasına neden olabilir. Bu, akraba evliliği gibi sağlıksız bireylerin doğmasına yol açabilir.”
- “Klonlanmış o hayvanı ne yapacaksın? Onu nerede tutacaksın?” diye soran Holt, devam ediyor: “O bir mamut olduğunu nasıl bilebilir? Başka memelilerle etkileşim kurması gerekecek.”
En Eski Mamut DNA’sının Rolü
Kısa süre önce, ODTÜ’lü araştırmacılar dahil bir grup bilim insanı, Sibirya’da bir mamut dişinden elde edilen DNA’nın dünyadaki en eski DNA örneği olduğunu belirlemişti. Bu keşif, akla Jurassic Park’ın DNA’lar sayesinde yeniden hayata döndürülen dinozorlarını getirmişti. Ancak uzmanlar, mamut dişinden elde edilen DNA’nın bu hayvanları geri getirmede etkili olacağını düşünmüyor.
Mamut DNA’sının elde edildiği araştırmanın başyazarı olan İsveçli genetikçi Dr. Tom van der Valk, The Salon’a yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullanıyor:
“Bu son keşif, yünlü mamutun geri getirilmesine ciddi bir katkıda bulunmayacak. Çünkü bu araştırmadan önce de önemli miktarda mamut genomumuz vardı. Yani bir mamut genomunun nasıl olduğuna dair fikrimiz var.”
Çalışmanın ortak yazarı, Stockholm Üniversitesi’nden İsveçli zooloji profesörü Dr. Love Dalén, CRISPR-Cas9 isimli gen teknolojisinin bu keşiften yararlanabileceğini aktarıyor. Bu teknoloji, genetikçilerin ve tıp araştırmacılarının genomun çeşitli kısımlarına ekleme, çıkarma yapmasına ya da DNA diziliminde değişiklikler meydana getirmesine olanak tanıyan özgün bir araçtır. Dalén, “Eğer birileri, bir fil genomunu düzenlemek için CRISPR-Cas9 yöntemine başvurursa ve yalnızca yünlü mamuta özgü benzersiz genleri kullanmak isterse, bulgularımız yararlı olabilir.” diyor.
Öte yandan, bilim insanları mamutları geri getirme planlarına çeşitli yöntemlerle devam ediyor. Örneğin, Rus ve Japon bilim insanlarından oluşan bir ekip, 28 bin yıllık bir mamut yavrusunun sol arka bacak kemiğinden canlı hücre çıkarmayı başarmıştı. Bu hücrenin çekirdeği bir fareye aktarılmış ve materyalin biyolojik aktivitelerde bulunduğu gözlemlenmiştir. Projenin üyeleri, yok olmuş bir canlının geri getirilmesi için zaman olduğunu düşünse de, bunun yakın gelecekte mümkün hale geleceğine inandıklarını ifade ediyorlar.
Kaynak: Independent Türkçe
