Pulmoner Rehabilitasyon: Sağlığınız İçin Hayati Bir Adım
Pulmoner rehabilitasyon, kronik solunum yolu hastalıkları yaşayan ve mevcut tedavilere rağmen hala semptomları devam eden hastalar için kritik bir tedavi yöntemidir. Türk Toraks Derneği, nefes darlığı, günlük yaşam aktivitelerinde kısıtlanma, yaşam kalitesinde azalma ve egzersiz kısıtlılığı yaşayan tüm solunum hastalarına yönelik pulmoner rehabilitasyon uygulamaları gerçekleştirdiklerini belirtmektedir. Bu bağlamda, “Pulmoner rehabilitasyon, hastalığa bağlı gelişen nefes darlığını azaltmayı, hastalığın ilerlemesini önlemeyi, sağlık durumunu iyileştirmeyi, hastalık atak sayısını azaltmayı ve sağ kalım oranını artırmayı hedefler” açıklaması yapılmıştır.
Her yıl 14-20 Mart tarihleri arasında, Sağlık Bakanlığı, Türk Toraks Derneği ve GARD Türkiye (Kronik Havayolu Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı) tarafından Pulmoner Rehabilitasyon Haftası etkinlikleri düzenlenmektedir.
COVİD-19 Sonrası Pulmoner Rehabilitasyon
Türk Toraks Derneği, günümüzde uzun süreli solunum hastalıklarının tıbbi tedavisinin ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilen pulmoner rehabilitasyonun her yaştaki hastaya, rehabilitasyon ünitelerinin özelliklerine bağlı olarak hastanede, ayaktan veya evde uygulanabileceğini hatırlatmaktadır. Ayrıca, Covid-19 pandemisi nedeniyle yaygınlaşan tele-tıp uygulamaları çerçevesinde, internet üzerinden hastaların evlerinden katılabilecekleri tele-pulmoner rehabilitasyon programlarının da devreye girdiği belirtilmiştir.
KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı), astım, bronşektazi, interstisyel akciğer hastalıkları, kistik fibrozis, göğüs duvarı hastalıkları, nöromusküler hastalıklar, akciğer nakli öncesi ve sonrası süreçler, akciğer kanseri ve obeziteye bağlı tüm akciğer hastalıklarında pulmoner rehabilitasyonun başarı ile uygulanabildiği vurgulanmaktadır. Ayrıca, Covid-19 sonrası akciğerlerinde değişiklikler devam eden, nefes darlığı, yorgunluk ve aktivitelerde kısıtlanma gibi şikayetleri olan hastalara da pulmoner rehabilitasyon önerilmektedir.
Kronik Akciğer Hastalıklarında Rehabilitasyonun Önemi
Kronik akciğer hastalarında nefes darlığı veya yorgunluğun günlük yaşamda yarattığı hareketsizlik, kas ve kemik yapısının zayıflamasına, kalp ve akciğer fonksiyonlarının azalmasına neden olmaktadır. Bu bağlamda, egzersiz yapmanın önemine dikkat çekilmektedir. Şöyle ki:
- Egzersiz ile kas kuvveti artar,
- Kas dayanıklılığı yükselir, bu sayede daha uzun mesafeler yürünebilir,
- Kas ve eklemlerin hareket kabiliyeti artar,
- Gevşeme sağlanır ve genel enerji seviyesi yükselir,
- Kalp fonksiyonları iyileşir ve nefes darlığı azalır.
- Ayrıca, vücut savunma sistemi üzerinde olumlu etkiler yaratarak enfeksiyonlardan korunmamıza yardımcı olur.
Pulmoner rehabilitasyon programı, en az 8 hafta süresince (toplam 24 seans) uygulanmalıdır. Egzersiz eğitiminin bırakılması durumunda kazanımlar kaybedileceğinden, egzersiz alışkanlığının sürdürülmesi son derece önemlidir. Eğer kronik akciğer hastalığı nedeniyle nefes darlığı, çabuk yorulma ve güçsüzlük hissediyorsanız, günlük aktivitelerinizi gerçekleştirmekte zorluk çekiyorsanız, bir göğüs hastalıkları uzmanına danışarak pulmoner rehabilitasyon programlarından yararlanmalısınız.
Pulmoner Rehabilitasyonun Amaçları
- Hastalığa bağlı gelişen nefes darlığı ve fonksiyonel yetersizliği ortadan kaldırmak,
- Hastalığın ilerlemesini önlemek,
- Egzersiz toleransını artırmak,
- Sağlık durumunu iyileştirmek,
- Hastalıklara bağlı olumsuz etkileri önlemek ve tedavi etmek,
- Hastalık atak sayısını azaltmak ve atak şiddetini hafifletmek,
- Yaşam kalitesini artırmak,
- Hastaneye başvuru sıklığını ve yatış sürelerini azaltarak sağlıkla ilgili harcamaları düşürmek,
- Sağ kalım oranını artırmaktır.
