Koronavirüs Aşısı Uygulamasına İlişkin Açıklamalar
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’de ilk koronavirüs aşılarının perşembe veya cuma günü uygulanmaya başlanacağını duyurdu. Ancak, hekimler aşılamaya yönelik açıklamaların ve hazırlıkların belirsiz olduğunu ifade ediyor. Uzmanlar, “Vatandaş aşı yapılmaya başlandı” denildiğinde, hemen sağlık kuruluşlarına akın edecektir. Bu durum, ciddi bir kaos yaratabilir. Bu nedenle, vatandaşların kendilerine ulaşan bilgilendirme sonrasında aşı için sağlık kuruluşlarına gitmeleri gerektiği vurgulanıyor.
Türk Tabipleri Birliği’nin Uyarıları
Türk Tabipleri Birliği İkinci Başkanı Doç. Dr. Ali İhsan Ökten, pandeminin başlangıcından itibaren Sağlık Bakanlığı’nın bilgi konusunda yeterince şeffaf olmadığını, bu durumun aşılamada da devam ettiğini belirtti. Ökten, “Vatandaş nerede aşı olacak, aşı merkezleri hazır mı, aşıların dağıtımı tamamlandı mı, günlük ne kadar aşı yapılacak, aşı yapılacakların listesi hazır mı, öncelikli kimlere aşı uygulanacak?” gibi soruların hâlâ yanıt bulamadığını kaydetti. Çin’den 3 milyon doz aşı geldiğini, ancak Alman BioNTech aşılarının ne zaman ve kaç doz geleceğinin belirsiz olduğunu dile getirdi.
Aşı Uygulaması ve Bilgi Eksikliği
Aile hekimleriyle yapılan görüşmelerde de net bir bilgi akışı sağlanmadığını ifade eden Ökten, “Bir liste gönderilmemiş, hangi vatandaşın ne zaman aşılanacağı konusunda bilgi verilmemiş. Bu durum, vatandaşların hastanelere ve aile sağlığı merkezlerine ‘Bana da aşı yapın’ diye gitmesine neden olabilir. Bu tür bir kaos, hekimlere ve sağlık çalışanlarına yönelik şiddet olaylarını da tetikleyebilir” dedi. Ayrıca, sadece aile sağlığı merkezleri ve hastanelerin yetersiz olduğunu belirterek, İngiltere ve Almanya’daki gibi aşı merkezlerinin kurulması gerektiğini vurguladı.
Tek Firmaya Bağlı Kalmanın Sonuçları
Birçok ülkenin aşılama sürecine başladığını belirten Ökten, Türkiye’nin hâlâ bu sürece girememesinin en büyük sebebinin tek bir firmaya bağımlı kalmak olduğunu dile getirdi. “Başlangıçta birden fazla firma ile görüşme yapılmış olsaydı, bu durumla karşılaşılmazdı” diyen Ökten, sağlık çalışanları için yalnızca 3 milyon doz aşının yeterli olacağını, bunun yanı sıra nüfusun en az yüzde 60’ının aşılanmasının gerektiğini vurguladı.
Sinovac Aşısının Etkinliği ve Veri Paylaşımı
Çin aşısı Sinovac’ın etkinliği ile ilgili olarak Brezilya’nın yüzde 78, Endonezya’nın yüzde 65, Türkiye’nin ise yüzde 91 oranlarını açıkladığını belirten Ökten, “Çalışmalar henüz tamamlanmadı. Ara değerlendirmelerin yapılması nedeniyle veri sayısı az. Bu nedenle yüksek bir rakam ortaya çıkmış olabilir. Çalışmalar genişledikçe bu oran düşebilir ve daha gerçekçi veriler elde edilebilir” dedi.
Aşılama Sürecinde Tedarik ve Planlama
Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, aşı tedarikinin sürekliliğinin sağlanmasının kritik önem taşıdığını belirtti. Ceyhan, “Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı sistemle bir öncelik sıralaması belirlendi. İnsanlar, grip aşısında olduğu gibi listelerde adları varsa belirtilen yerlerde aşı olacaklar. Geç kalmaktan ziyade, aşılamanın hızı ve tedarikinin sürekli sağlanması önemli” dedi.
Aşı Uygulama Sürecine Dair Bilgiler
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol, üniversitelerinde aşı odalarının hazırlandığını ve bilgi akışının sağlandığını belirtti. Ancak, aşıların ne zaman geleceği ve sürecin ne zaman başlayacağı hakkında kesin bir bilgi bulunmadığını ifade etti. “Grip aşıları gibi bir planlama yapılmış gibi görünüyor” diye ekledi.
Sağlık Bakanlığı’ndan Yeni Uygulama: Aşıla
COVID-19 aşı kayıtları, Sağlık Bakanlığı’nın geliştirdiği “Aşıla” mobil uygulaması üzerinden gerçekleştirilecek. Mobil telefonlara indirilebilecek bu uygulama ile önce kayıt yapılacak, ardından aşı uygulanacak. Hekimler ve sağlık personeli, vatandaşların aşılanma sürecini kolay ve hızlı bir şekilde takip edebilecek.
Aşılama Süreci Adım Adım
Çinli Sinovac firmasınca üretilen ve 30 Aralık 2020’de Türkiye’ye getirilen CoronaVac aşısının, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu laboratuvarlarındaki analizinin sonuçlanması bekleniyor. Testlerin olumlu sonuçlanması halinde aşıya “Acil Kullanım Onayı” verilecek. Aşılar, Sağlık Bakanlığı’na ait özel araçlarla illere dağıtılıp aşılama süreci başlatılacak. Süreç şu şekilde işleyecek:
- Birinci aşama: Sağlık çalışanları, 65 yaş üstü bireyler, yaşlılar ve koruma evlerinde kalanlar gibi toplu alanlarda yaşayan yetişkinler aşılanacak.
- İkinci aşama: Toplumun işleyişi için kritik sektörlerde çalışanlar ve 50 yaş üstü, en az bir kronik hastalığı bulunan bireyler aşılanacak.
- Üçüncü aşama: 50 yaş altı, en az bir kronik hastalığı olanlar ve ilk iki grupta yer almayan sektörlerde çalışanlar aşılanacak.
- Dördüncü aşama: İlk üç grup dışında kalan tüm bireyler aşılanacak.
- Vatandaşlar, öncelik sıralarına göre kendilerine ulaşan bildirimin ardından Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) üzerinden aile hekimlerinden veya uygun hastanelerden randevu alarak aşılarını yaptırabilecekler.
- Covid-19 risk sıralarını e-Nabız sitesinden görebilecekler.
- Aşılar, 28 gün arayla 2 doz olarak uygulanacak.
- Tüm hastaneler bünyesinde “Aşı Uygulama Odası” oluşturuldu, aşılar bu odalarda yapılacak.
