Yeni Türler ve Okyanus Derinliklerinin Keşfi
ATLAS projesinin bir parçası olarak keşfedilen “Epizoanthus martinsae” türü, 400 metre derinliklerdeki siyah mercanların üzerinde yaşamaktadır. Bu tür, deniz yaşamının karmaşık ve zengin yapısını anlamaya yönelik önemli bir adım olarak öne çıkmaktadır.
Son beş yıl boyunca Atlantik Okyanusu’nda gerçekleştirilen bu kapsamlı araştırmada, şimdiye kadar 12 yeni tür tanımlanmıştır. Yosun hayvanları, yumuşakçalar ve mercanlar gibi derin deniz organizmaları, geçmişte yapılan sınırlı çalışmalar nedeniyle keşfedilememişti. Araştırmacılar, yeni keşfedilen türlerin iklim değişikliği gibi tehditlerle karşı karşıya olabileceği konusunda uyarılarda bulunmaktadır. Okyanus, atmosferden emdiği karbondioksit nedeniyle suların asit seviyesini artırmakta ve bu durum, özellikle mercanların sağlığını tehdit etmektedir. Bilim insanları, bu özel türlerin ve yaşam alanlarının korunması için gereken önlemlerin alınmasının “henüz çok geç olmadığını” vurgulamaktadır.
Atlantik’teki Yeni Keşiflerden Önemli Bulgular:
- Yeni Türler: “En az” 12 yeni derin su türü keşfedilmiştir. Araştırma ekibi, daha önce bilinen alanlarda yaşayan türlere ait 35 yeni iz bulmuştur.
- İklim Değişikliği: Okyanusların ısınması, asitleşme ve besin kaynaklarının azalması, derin deniz türlerinin yaşam alanlarını 2100 yılına kadar ciddi şekilde tehdit edebilir.
- Hidrotermal Bacalar: Bilim insanları, Azorlar yakınlarında deniz tabanı akıntıları keşfetmiştir. Hidrotermal bacalar, okyanus derinliklerinde çeşitli türleri barındıran ve biyolojik üretkenlik açısından önemli alanlardır.
Derinlikleri Tanımak
Liverpool Üniversitesi’nden projeye katılan Prof. George Wolff, “Ay ve Mars yüzeylerine ait haritalar, okyanus derinlerine ait haritalarımızdan hala daha iyidir. Derin denizlerde nereye gitseniz yeni bir şey buluyorsunuz. Sadece yeni türler değil, yeni ekosistemler de keşfetmek mümkün.” şeklinde yorum yapmaktadır. ATLAS projesine liderlik eden Edinburgh Üniversitesi’nden Prof. Murray Roberts, BBC’ye yaptığı açıklamada, beş yıl süren araştırmaların okyanustaki bazı özel alanları da ortaya çıkardığını belirtti.
Prof. Roberts, “Süngerler ve okyanus mercanlarından oluşan derin su şehirleri bulduk. Bu alanlar, okyanustaki yaşamı desteklemektedir. Balıklar bu bölgelere yumurta bırakıyorlar. Eğer bu şehirler insan eliyle yok edilirse, bu balıklar yumurtlayacak bir yer bulamaz ve bu ekosistemler gelecek nesiller için işlevini yitirir.” diyerek derin denizlerin korunmasının önemini vurgulamaktadır. “Bu, yağmur ormanlarının biyoçeşitlilik için önemini kavramak kadar önemlidir. Derin denizler için de aynı durum geçerlidir. Tüm bu korunması gereken alanlar arasında bir bağlantı bulunmaktadır.”
Yavaşlayan Okyanus Akıntıları
Projeye, Atlas Okyanusu çevresinde bulunan 13 ülkeden araştırmacılar katılmıştır. Bilim insanları, küresel ısınmanın okyanus ortamını nasıl değiştirdiğini ve insanların derin denizlerden faydalanma çabasının nelere yol açtığını incelemiştir. Okyanus akıntılarına ilişkin araştırmalar, Kuzey Atlantik’te akıntıların iklim değişikliği nedeniyle ciddi şekilde azaldığını ortaya koymuştur.
Prof. Roberts, “Bunun çok boyutlu sonuçları var. Ancak temel olarak ekosistemler arasındaki bağlantılar zayıflamaktadır. Akıntılar, sonsuz okyanusta farklı yaşam alanlarını birbirine bağlayan otoyollar gibidir.” şeklinde açıklamaktadır. Tromso Üniversitesi’nden doğal kaynaklar ekonomisi alanında çalışan Prof. Claire Armstrong, “Bu araştırma sayesinde, neyi riske attığımızı görme şansımız oldu.” diyerek ekliyor: “Okyanus derinlikleri, görüş alanımızın dışında kalıyor. Çevreye neler yaptığımızı ve bunun sonuçlarının ne olabileceğini göremiyoruz.”
