Diz Ağrısı: Sebepleri ve Tedavi Yöntemleri
Günümüzde yaşam şartlarının etkisiyle, diz ağrısı birçok kişiyi etkileyen yaygın bir problem haline gelmiştir. Özellikle orta ve ileri yaş gruplarında sıkça görülen diz ağrısı, bireylerin hareket kabiliyetini kısıtlayarak sosyal yaşamlarına ve genel yaşam kalitelerine olumsuz etkilerde bulunmaktadır. Diz ağrısı yaşayan insanlar, yürüme, merdiven inip çıkma ve çömelme gibi temel hareketlerde ciddi zorluklar yaşamaktadırlar.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. M. Nafiz Akman, diz ağrısını etkili bir şekilde tedavi edebilmek için öncelikle ağrının kaynağını ve evresini belirlemenin önemine dikkat çekmektedir. Akman, hastanın detaylı bir tıbbi öyküsünün alınması, kapsamlı bir fizik muayene yapılması ve gerekli laboratuvar ile radyolojik incelemelerin tamamlanması gerektiğini vurgulamaktadır.
Diz ağrısının yaş grubuna göre değişkenlik gösteren en yaygın nedenleri şunlardır:
- Gonartroz (diz eklemi artrozu/kireçlenmesi)
- Menisküs veya bağ yırtıkları
- Tendinit veya bursitler
- Eklem iltihabı (artrit/sinovit)
Diz Ağrısı Olanlar İçin İlk Önlemler
Prof. Dr. M. Nafiz Akman, akut diz ağrısı yaşayan kişiler için şu tavsiyelerde bulunmaktadır: “Diz ağrısında ilk yapılması gerekenler; soğuk uygulama, dinlenme ve gerekli ilaç tedavisidir. Bu aşamada eklemi korumak ve daha fazla hasarın oluşumunu engellemek kritik bir hedeftir. Yük bindirmeyi azaltmak adına hastalara baston veya koltuk değneği gibi destekler önerilmelidir. Tedaviye, ağrı kesici ve iltihap giderici ilaçlarla başlanabilir. Ayrıca dizlik gibi yardımcı araçlar da kullanılabilir. Eğer ağrının sebebi enfeksiyon ise, antibiyotik tedavisi ve eklem lavajı gibi ilave işlemler gerekebilir. Akut dönemi takiben asıl hastalığın tedavisi ve rehabilitasyon sürecine geçilmelidir.”
Kronik Diz Ağrısında Fizik Tedavi
Kronik diz ağrısı yaşayan hastalarda, özellikle ilerleyici ağrı, fonksiyon kaybı ve günlük yaşam aktivitelerinde zorlanma gibi durumlar gözlemlenmektedir. Gonartroz, diz eklem kıkırdağının hasar görmesi ve zamanla tüm eklem yapılarının bozulması ile karakterize edilmektedir. Fizik tedavi, bu hastalarda ağrının azaltılması, eklem hareketliliğinin artırılması, kas gücünün yeniden kazanılması, denge ve yürüyüş kalitesinin iyileştirilmesi, bireyin özgüveninin artırılması ve günlük yaşam aktivitelerindeki zorlukların en aza indirilmesi amacıyla uygulanır.
Ayrıca, hasta ve ailesinin hastalık hakkında bilgilendirilmesi, ev ve iş yerindeki yaşam koşullarını kolaylaştırıcı düzenlemeler hakkında eğitilmeleri gerekmektedir. Hastanın fazla kiloları varsa, diyetisyenle birlikte çalışması sağlanmalı; düzenli fiziksel aktivite ve ev egzersizleri yapması için motive edilmelidir.
Cerrahi Müdahale Gereken Durumlar
Diz ağrısı tedavisinde uygulanan fizik tedavi, bireyin günlük hayata daha hızlı dönmesine ve yaşam kalitesinin artmasına yardımcı olur. Fizik tedavi, uzman hekim tarafından muayene ve tetkiklerin ardından oluşturulan bir program doğrultusunda, fizyoterapistler tarafından yapılan elektrik akımları, elektromanyetik dalgalar, ısı uygulamaları gibi destekleyici işlemler ile ilerler. Bu süreçte, lokal enjeksiyonlar, çeşitli yardımcı cihazlar ve kinesiotaping gibi yöntemler de uygulanabilir. Eğer bu tedaviler yetersiz kalırsa, eklem içi hyaluronik asit, PRP (plateletten zengin plazma) ve kök hücre tedavileri gibi daha ileri tedavi seçenekleri devreye girmektedir.
Sonuç olarak, mevcut tedavi yöntemlerinden yeterli sonuç alınamıyorsa ve hastanın ağrıları devam ediyorsa, yaşam kalitesinde ciddi bir düşüş yaşanıyorsa, yürüyüş mesafesi kısalmışsa ve merdiven inip çıkma gibi temel hareketlerde zorluk çekiyorsa, girişimsel veya cerrahi yöntemlere başvurulması gerekmektedir.
