Güneş Işınlarının Göz Sağlığına Etkileri
1. Kornea Yanığı Yoğun güneş ışınlarının gözün ön yüzeyini kaplayan kornea tabakasında oluşturduğu hasar, ‘kornea yanığı’ olarak bilinir. Bu tür bir hasar, güneş ışınlarına maruz kalındıktan sonra genellikle 6-12 saat içinde belirginleşir. Belirtiler arasında şiddetli göz ağrısı, batma hissi ve aşırı sulanma yer alır. Tedavi edilmediği takdirde kalıcı görme kaybına neden olabilen bu durum, hafif vakalarda ilaç tedavisi ile düzeltilirken, ileri düzeyde cerrahi müdahale gerekebilir.
2. Katarakt Gözün renkli kısmı olan iris dokusunun arkasında bulunan doğal lensler, güneş ışınlarının olumsuz etkilerine maruz kalabilir. Katarakt, göz içindeki doğal lensin saydamlığını kaybederek opaklaşması ile gelişen bir hastalıktır. Genellikle yaşlı bireylerde görülen bu durum, yoğun güneş ışığına maruz kalan gençlerde de ortaya çıkabilir. Araştırmalar, uzun süre güneş ışınlarına maruz kalan kişilerin katarakt riskinin 3.5 kat arttığını göstermektedir. Katarakt oluştuğunda, tek tedavi seçeneği cerrahidir; opaklaşmış lens çıkarılır ve yerine suni mercek yerleştirilir.
3. Makula Dejenerasyonu ‘Makula dejenerasyonu’ veya yaşa bağlı sarı nokta hastalığı, güneş ışınlarının gözlerde yol açtığı bir başka ciddi sorundur. Gözün görme merkezi olan makula, ultraviyole (UV) ışınlarından etkilenir. Güneşe korunmasız bakıldığında, özellikle güneş tutulması sırasında UV ışınları makula üzerinde hasara yol açarak geri dönüşü olmayan görme kaybına neden olabilir.
4. Pterjium (Göz Yüzeyinde Et Büyümesi) Göz yüzeyini saran konjonktiva zarı, UV ışınlarının etkisiyle dejenerasyona uğrayarak kalınlaşabilir ve kornea üzerine doğru büyüyebilir. Bu duruma ‘pterjium’ veya halk arasında ‘göz yüzeyinde et büyümesi’ denir. Belirtileri arasında kızarıklık, ağrı, batma hissi ve ileri aşamalarda kalıcı kırma kusurları ve yüksek astigmatizm yer alır. Araştırmalar, bu hastalığın güneş ışınlarının yoğun olduğu bölgelerde 4-10 kat daha fazla görüldüğünü ortaya koymuştur. Erken dönemde kullanılan göz damlaları genellikle yeterli olurken, ilerleyen durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
5. Göz Kapağı Kanserleri Göz kapaklarımız da diğer cilt bölgeleri gibi güneşin zararlı ışınlarına maruz kalabilir. Güneş ışınları, göz kapağında sert, düzensiz şekilli kitleler veya kötü huylu benler (malign melanom) meydana getirebilir. Göz kapağı kanserlerinde tek tedavi yöntemi, kitlenin cerrahi olarak çıkartılmasıdır. Geç kalındığında bu tür kanserler, cerrahi sonrası ciddi deformasyonlara yol açabilir.
6. Göz Alerjisi Göz alerjisi, tıbbi adıyla alerjik konjonktivit, gözlerde yanma, batma, kaşıntı, sulanma ve kızarıklık gibi belirtilerle kendini gösterir. Göz alerjisi, hafif belirtilerle sınırlı kalabilirken, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen ve görme kaybına yol açabilen şiddetli vakalar da görülebilir. Yaz mevsiminde, polenler, toz ve güneş ışınları gibi etkenlerden kaçınmak ve koruyucu önlemler almak, şikayetlerin önemli ölçüde azalmasına yardımcı olur. Ayrıca, uygun solüsyon ve damla tedavileri de belirtilerin hafiflemesine katkı sağlar.
Gözlerimizi Güneşten Nasıl Koruruz?
- Kalitesiz gözlükler, gözlerin zararlı ultraviyole ışınlarına daha fazla maruz kalmasına neden olabilir. Bu nedenle, sertifikalı ve kaliteli güneş gözlüklerini tercih edin. Gözlüğünüz, yüzünüze tam oturmalı ve göz çevresini tamamen kapatmalıdır.
- Güneşin zararlı ışınları, bulutlu günlerde de yeryüzüne ulaşır ve gölgelerden yansır. Bu nedenle, bulutlu havalarda ve gölgeli ortamlarda da güneş gözlüklerinizi kullanmalısınız.
- Göz kapaklarına uygun güneş koruyucu kremler kullanmayı ihmal etmeyin. Ayrıca siperlikli şapka takmak da koruyucu bir önlem olacaktır.
- Deniz ve havuz suyunun yansımaları da gözlere zarar verebilir. Bu yüzden deniz ve havuzda mutlaka yüzücü gözlüğü kullanın.
- Araç kullanırken gözlerinizi güneşten korumaya özen gösterin. Araç camları UVB ışınlarını büyük ölçüde engellerken, UVA ışınlarına karşı koruma sağlamaz.
