Libra Projesinin Zorlukları ve Devletlerin Tepkisi
Blokzincir ve kripto para konularında önemli çalışmalar yürüten Cornell Üniversitesi Bilgisayar Bilimi Departmanı’ndan Prof. Dr. Emin Gür Sirer, AA muhabirine Facebook’un tartışmalı projesi Libra hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu. Sirer, Libra’nın bazı devletler üzerinde yarattığı rahatsızlığın iki ana sebebinin bulunduğunu belirtti.
- Veri Güvenliği Endişeleri: Sirer, ilk olarak Facebook’un veri güvenliği konusundaki kötü geçmişine dikkat çekti. Özellikle, firmanın 50 milyon kullanıcının profil verilerini Londra merkezli Cambridge Analytica veri analiz şirketine izinsiz şekilde sattığını hatırlatarak, “Bu olayda da gördüğümüz gibi Facebook, veri güvenliği konusunda insancıl bir yaklaşım sergilemeyen, zaman zaman toplum için olumsuz sonuçlar doğuran uygulamalar geliştiren bir firma. Bu durum, firmanın blokzincir sistemiyle hükümetleri ne denli tedirgin ettiğini açıkça gösteriyor.” dedi.
- Paydaş Sayısının Fazlalığı: Projenin bir diğer sorunlu yönü ise Libra’ya dahil olan paydaş sayısının fazla olması. Sirer, “Libra projesine katılan paydaş sayısı yaklaşık 28. Bu da demek oluyor ki, tüm finansal bilgilerimizi bu 28 paydaşa emanet edeceğiz. Bu durum son derece riskli bir senaryo. Zira bu paydaşların hepsi, kimin, ne zaman ve ne miktarda alım satım yaptığını izleyebilir.” ifadelerini kullandı.
Sirer, projenin hayata geçirilmesinde paydaş sayısının azlığının hükümetlerin ani tepkilerine yol açtığını vurgulayarak, “Bu sebeple Libra projesi büyük bir yasal düzenleme sorunu ile karşı karşıya. Projenin hayata geçirilmesi en az 1-2 yıl sürecektir.” diye ekledi.
Devletlerin Para Akışını Kontrol Etme Eğilimi
Blokzincir sistemlerinin işleyişi için merkezi yönetimlerden izin alınmasına gerek olmadığını belirten Sirer, finansal gücü elinde bulunduranların kimin elinde ne kadar para olduğunu bilmek istediklerini ifade etti. Devletlerin para akışını kontrol etme eğiliminde olduklarını vurgulayan Sirer, şöyle devam etti:
“Bu nedenle devletlerin konuya yaklaşımı genellikle olumsuz. Zira blokzincirlerin sunduğu bütüncül kontrol genellikle ellerinden kaçar. Diyelim ki, bir yönetmelik çıkararak sistemi yasakladılar. Ancak basit bir mobil uygulama ile bu sistemin bir parçası olmak mümkün. Dolayısıyla devlet, uygulayamayacağı bir yasak koymuş oluyor. Bu yüzden devletlerin yasaklama yerine yaptırımları sisteme giriş ve çıkışlara göre belirlemesi gerekiyor. Yani, para akışına yönelik gerekli takipleri yapmak yeterli olacaktır.”
Küresel Firmaların Projeden Çekilmesi
ABD Merkez Bankası’nın yanı sıra Fransa ve Almanya hükümetleri ile İngiltere Parlamentosu’nun Libra projesini mercek altına alacaklarına dair açıklamaları, projeye destek veren küresel ölçekli firmaların projeden ayrılmalarına neden oldu. Projeye destek veren Visa, Mastercard, eBay, Stripe, PayPal ve Mercado Pago gibi şirketler, geçen ay projeden ayrıldıklarını duyurdular. Booking Holdings firması da Libra projesinde yer almayacağını bildirdi. Böylece, son birkaç ay içinde projeden ayrılan şirket sayısı 7’ye ulaşmış oldu.
