İmmünoterapinin Tanımı ve Önemi
İmmünoterapi, bireylerin kendi bağışıklık sistemini kullanarak kanser hücreleriyle savaşmasına olanak tanıyan devrim niteliğinde bir tedavi yöntemidir. Özellikle 2011 yılından bu yana kanser tedavisinde önemli bir yere sahip olan immün kontrol noktası düzenleyicileri, bu alandaki ilerlemeleri hızlandırmıştır. Bu tedavi yönteminin geliştirilmesi, 2018 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü ile taçlandırılmıştır.
Kanser Türleri ve Uygulama Alanları
İmmünoterapiler, günümüzde birçok kanser türünün tedavisinde etkin bir şekilde kullanılmaktadır. Bunlar arasında:
- Böbrek kanseri
- Malign melanom (bir cilt tümörü)
- Akciğer kanseri
- Baş-boyun tümörleri
- Hepatosellüler kanser
- Gastrointestinal kanserler
- Rahim ve rahim ağzı kanseri
- Hodgkin lenfoma
- Mesane (idrar torbası) ve ürotelyal (idrar yolu) kanserler
- Üçlü negatif meme kanseri
Özellikle genetik olarak MSI-high olan tümörler, hangi dokudan kaynaklanırsa kaynaklansın immünoterapilerle tedavi edilebilmektedir. Nivolumab, Atezolizumab ve Pembrolizumab gibi immünoterapik ilaçlar, Türkiye’de Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmış olup, hastalar bu tedavilere kolaylıkla ulaşabilmektedir.
Yan Etkiler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
İmmünoterapilerin yan etkileri, kemoterapiye göre daha hafif olduğu söylenemez. Bu ilaçlar, genellikle hafif veya orta şiddette yan etkilere neden olabilse de, bazen ciddi sorunlar da ortaya çıkabilir. İlk tedavi aşamasında alerji veya anafilaksi gibi yan etkiler görülebilir. Zamanla, tüm organları etkileyebilen, özellikle cilt, bağırsak, endokrin (hormonal sistem) ve akciğer gibi alanlarda yan etkiler gelişebilir.
İmmünoterapilerde, tedavi başlangıcında hastanın görüntüleme sonuçlarında tümörün büyümüş gibi görünmesi mümkündür. Bu duruma yalancı ilerleme (psödoprogresyon) denir. Bu, bağışıklık sisteminin tümör etrafında bir ağ örmesinden kaynaklanır ve gerçek tedavi yanıtını değerlendirmek için biraz daha beklemek gerekebilir.
Yeni Bir Umut: İmmünoterapinin Sağladığı Fırsatlar
Kanser tedavisi her geçen gün daha da gelişmektedir. Son on yılda, immünoterapiler alanında kaydedilen ilerlemeler oldukça dikkat çekicidir. Metastatik yani 4. evre kanser tanısı almış hastalar için immünoterapiler, bazen tam bir iyileşme şansı sunarak yeni bir yaşam sunabilmektedir. Baharın gelişiyle birlikte güneş ve suyla canlanan çiçekler gibi, immünoterapiler sayesinde kanser hastalarına yeni bir yaşam umudu aşılayabiliyoruz.
