Uzman Klinik Psikolog Ayşe Şahin, çocuklara tuvalet eğitiminde dikkat edilmesi gereken önemli noktaları belirterek sık yapılan hatalara dikkat çekti.
Tuvalet Eğitimi Ne Zaman Başlamalı?
Genellikle çocuklar 18-36 aylıkken tuvalet alışkanlığı kazanmaya başlar. Uzman Klinik Psikolog Ayşe Şahin, “Ortalama olarak 20 aylıkken çocuklar tuvalet eğitimine başlayabilmek için yeterli olgunluğa ulaşmış sayılabilir. Ancak bazı çocuklar 18. ayda, bazıları ise 24. ayda bu olgunluğa erişir. Bireysel farklılıklar göz önüne alındığında, tuvalet eğitiminin tam olarak kazanılması 3 yaşının sonuna kadar devam edebilir.” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Çocuğun Tuvalet Eğitimine Hazır Olduğunu Nasıl Anlarız?
Çocuğun tuvalet eğitimine hazır olup olmadığını anlamak için üç temel kritere dikkat etmek gerektiğini belirten Ayşe Şahin, bu kriterleri şu şekilde sıraladı:
- Mesane Kontrolü: Çocuğun gün boyunca tuvaletini birkaç kez az miktarda değil, yeterli miktarda yapabilmesi gerekir. Bezleri 2-3 saat aralıklarla açıldığında kuru kalabilmelidir. Ayrıca, tuvalete gitme ihtiyacını mimikleri ve duruşuyla ebeveynlerine iletebilmelidir.
- Bedensel Gelişim: Çocuğun el, parmak ve göz koordinasyonu, çeşitli nesneleri kavrayabilecek ve söküp takabilecek düzeyde olmalıdır. Ayrıca, üstünü çıkarma ve ellerini yıkama gibi temel öz bakım becerilerini gerçekleştirebilmelidir.
- Zihinsel Gelişim: Çocuk, yüzündeki organları gösterebilmeli, mutfak veya banyo gibi belirli bir yere kendi başına gidebilmeli ve basit işlerde ebeveynlerini taklit edebilmelidir. İsteklerini basit kelimelerle ifade edebilmesi de önemlidir.
Göz Teması ve İletişim
Tuvalet eğitimine başlamadan önce ebeveynlerin çocuklarıyla göz teması kurarak iletişim kurmaları gerektiğini vurgulayan Şahin, “Artık büyüdüğünü, idrarını ve kakasını bezine değil, büyükler gibi tuvalete yapabileceğini ifade edebilmelisiniz. Bezlenmeyeceği mesajını net bir şekilde iletmek önemlidir. Ayrıca, tuvalete gitmek, klozetin kapağını açmak, pantolonunu indirmek, oturmak ve sifona basmak gibi davranışların nasıl yapılacağına dair model olmak faydalı olacaktır.” dedi.
Tuvalet Eğitiminde Kaçınılması Gereken Hatalar
Uzman Klinik Psikolog Ayşe Şahin, tuvalet eğitiminde sıkça karşılaşılan hataları şu şekilde sıraladı:
- Çocuğun Hazır Olmadığı Durumda Başlamak: Aileler, çocuklarının henüz hazır olmadığı dönemlerde bezden kurtulmak için acele edebiliyorlar.
- Annenin Kararsız Tutumu: Tuvalet eğitimine başladıktan sonra, çeşitli nedenlerle çocuğa tekrar bez takılması, bu alışkanlığın öğrenilme sürecini zorlaştırabilir.
- Psikolojik Nedenler: Yeni bir kardeşin dünyaya gelmesi veya kreşe başlama gibi dönemler, çocuğun baş ettiği zorluklardır. Bu tür zamanlarda tuvalet eğitimine başlamak uygun değildir.
- Israrcı Tutum: Ebeveynin ısrarcı davranması, çocuğun inatlaşarak istenen davranışı gerçekleştirmemesine neden olabilir. Problemler olsa bile sabırlı ve sağduyulu bir tutum, bu alışkanlığın kazanılmasına destek olacaktır.
