YouTube’un Doğuşu: Bir İhtiyaçtan Doğan Platform
Dünyanın en büyük video paylaşım platformu YouTube, bu yıl 15. yılını kutluyor. Video paylaşımları için böyle bir platform oluşturma fikrinin arkasında ise ünlü şarkıcı Janet Jackson’ın başına gelen talihsiz bir olay yatıyor. Olay, 2004 yılında ABD Ulusal Amerikan Futbolu Ligi’nin finalinin devre arasında gerçekleşti ve bu durum, video paylaşımına olan ihtiyacı gözler önüne serdi.
Olay, Janet Jackson’ın, Justin Timberlake ile birlikte sahne aldığı mini konser sırasında meydana geldi. Timberlake’in Jackson’ın kıyafetinin üst kısmını tutup çekmesi sonucunda, Jackson’ın memesi görünmüş ve bu olay, ABD’de büyük bir infiale yol açmıştı. O dönemde iktidarda bulunan Bush yönetimi, duruma sert bir tepki gösterirken, Jackson da “ahlaksızlık” eleştirilerine maruz kaldı. Tüm bu tartışmalar, video paylaşımına yönelik bir platform oluşturma fikrini doğurdu.
Kurucuların Yenilikçi Fikri
O dönem 29 yaşında olan Chad Hurley, 28 yaşındaki Steven Chen ve 25 yaşındaki Jawed Karim, PayPal’da çalışan ve teknolojiye meraklı üç arkadaştı. Bir akşam birlikte yemek yerken, Jackson’ın başına gelen talihsiz olayı tartışmaya başladılar. O dönemde “viral” video kavramı henüz ortaya çıkmamıştı ve büyük tartışmalara yol açan görüntülere ulaşmanın ne kadar zor olduğunu dile getirdiler.
Jawed Karim, 2006 yılında USA Today gazetesine verdiği bir röportajda, o akşamki konuşmalarında insanların Super Bowl’daki bu tür anları paylaşabileceği bir web sitesinin olmasının “ne kadar harika” olacağına değindiklerini ifade etti. Bu düşünceden hareketle geliştirilen YouTube, 14 Şubat 2005’te hayata geçti ve ilk video 23 Nisan 2005’te yüklendi. Karim, bu 19 saniyelik videoda San Diego Hayvanat Bahçesi’ne yaptığı ziyareti paylaştı.
YouTube’un Hızla Büyümesi
Garajda kurulan YouTube, ilk büyük yatırımını 3,5 milyon dolar ile bir yatırım fonundan Kasım 2005’te aldı. Çok geçmeden, sadece bir yıl içinde YouTube, internetin en hızlı büyüyen sitelerinden biri haline geldi. Temmuz 2006’da günlük ortalama video izlenme sayısı 100 milyonu geçti.
Bu hızlı büyüme, teknoloji devlerinin de dikkatini çekti. Aynı yıl içerisinde Google, YouTube’u 1 milyar 650 milyon dolar bedelle satın aldı. Böylece YouTube, teknoloji tarihinin en büyük satın alımlarından birine imza atmış oldu. Time dergisi o yıl, “Yılın İnsanı” sayısında bir bilgisayar ekranında görülen YouTube arayüzünün üzerinde “Siz” (You) yazısının bulunduğu bir kapakla çıktı.
Bugünün YouTube’u ve Tartışmalar
Bugün YouTube, sadece dünyanın en büyük video paylaşım platformu olmakla kalmıyor; aynı zamanda kültürel hayatımızdan haber tüketim alışkanlıklarımıza kadar birçok davranışı değiştiren bir yapı haline geldi. Mayıs 2019 verilerine göre, YouTube’a her dakikada yüklenen video içeriği 500 saati aştı. Çeyrek dönemlik reklam gelirleri raporuna göre, YouTube’un yıllık geliri 15 milyar dolar olarak hesaplanıyor.
YouTube’un başta gençler olmak üzere toplumsal etkisi arttıkça, platform hakkında tartışmalar da büyümeye başladı. Platform, telif hakkı konusundaki özeni göstermemekle, ırkçı, homofobik ve cinsiyetçi içeriklerin önlenmesi konusunda yeterince adım atmamakla eleştiriliyor. Ancak YouTube, ayrımcılık yaptığı iddialarını reddediyor ve zararlı içeriklerin engellenmesi için algoritmasında sürekli güncellemeler yaptığını savunuyor.
