Gizlilik İhlalleri ve Alternatif Çözümler
Google ve Facebook gibi teknoloji devleri, gün geçtikçe artan gizlilik ihlali kaygıları ile eleştirilerin merkezine yerleşiyor. BBC’nin teknoloji editörü Tom Jackson, bu iki dev şirkete alternatif geliştiren kişilerle bir araya geldi. Serbest yazar ve danışman Edward Armstrong, “Bu şirketlere hayatlarımızın sahipliğini veriyoruz ve onlar da bu verilerden ciddi kazanç sağlıyor” diyor. Kendisi, Google ve Facebook’u bırakarak daha küçük alternatif hizmetleri kullanmaya başladığını belirtiyor ve bu güç dengesizliğinden rahatsızlık duyduğunu ifade ediyor. “Her şeyin bedava olduğunu düşünüyoruz, ancak bu bedelin karşılığında verilerimiz ve gizliliğimiz söz konusu” yorumunu yapıyor.
Edward Armstrong, arama yaptığınızda Google’ın ilgilendiğiniz her konuyu, Facebook’un ise arkadaşlarınızın kim olduğunu ve onlarla ne tür konuşmalar yaptığınızı bildiğini vurguluyor. Bilginin getirdiği güçle ilgili artan endişeler, anketlerde de kendini gösteriyor. ABD’de Rad Campaign ve Lincoln Park Strategies tarafından gerçekleştirilen bir araştırmaya göre, her beş kişiden üçü sosyal medya platformlarında gizlilikleri konusunda kaygı duyuyor.
Bu veriler ışığında, bazı şirketler gizlilik odaklı ürünler geliştirme fırsatı görüyor. Örneğin, verilerinizi toplamayan bir arama motoruna talep olur mu? İşte bu noktada, alternatif hizmetler devreye giriyor:
DuckDuckGo
Gabriel Weinberg, 2008 yılında DuckDuckGo’yu kurarak daha iyi sonuçlar elde etmek ve daha az spam içeren bir arama motoru oluşturmayı hedefledi. Günde 50 milyon arama yapan DuckDuckGo, Google gibi çalışıyor fakat gizlilik politikası gereği kişisel verilerinizi depolamıyor ya da paylaşmıyor. Şirketin iletişim müdürü Daniel Davis, “Arama motorlarıyla finansal ya da tıbbi en özel verilerimizi paylaşıyoruz ve bu verilerin gizli kalması, fişlenme ya da veri hedeflemesi için kullanılmaması gerekiyor” diyor.
Davis’e göre, kullanıcılar kullandıkları hizmetin alternatifini hak ediyor. DuckDuckGo, arama sonuçlarını çok sayıda kaynaktan toplarken, kullanıcıların arama geçmişini ya da profil bilgilerini depolamıyor. Şirketin kullandığı teknoloji, arka planda çalışan üçüncü parti uygulamaları da devre dışı bırakarak kullanıcının gizliliğini bir adım daha ileri taşıyor. Ücretsiz olan DuckDuckGo, reklamlar üzerinden gelir elde ediyor. Örneğin, “araba” kelimesini arattığınızda, sadece arabayla ilgili reklamlar gösteriliyor, ancak bu reklamlar arama geçmişinize göre değil, genel ilgi alanlarına göre belirleniyor.
ProtonMail
ProtonMail, 20 milyon kullanıcısıyla şifreli e-posta hizmeti sunan dünyanın en büyük sağlayıcısı olma özelliğine sahip. ProtonMail hesapları arasındaki yazışmalar, her iki aşamada da kriptolu bir şekilde gönderiliyor; bu sayede yalnızca e-postanın göndericisi ve alıcısı tarafından görülebiliyor. ProtonMail’in kurucusu Andy Yen, “Mailler, kendi sunucularımıza bile kriptolu geliyor, bu yüzden okumamız mümkün değil” diyor. Böylece ProtonMail sunucularının hacklenmesi durumunda bile kullanıcıların verilerinin güvende kalması sağlanıyor.
ProtonMail de ücretsiz bir hizmet sunuyor; kullanıcılar, yazılım güncellemeleri veya ek depolama alanı için ücret talep edebiliyor. Yen, son yıllarda şirketler ve hükümetler tarafından verilerinin nasıl kullanıldığına dikkat eden birçok kullanıcının ve şirketin ProtonMail’e yöneldiğini belirtiyor. Şirket ayrıca, güvenli ve gizli internet gezintisi sağlayan VPN hizmeti ProtonVPN’i de devreye aldı.
Brave
Bir diğer güvenli ve ücretsiz internet tarayıcısı olan Brave, kullanıcıların fişlenmesini önleyerek gizliliği koruma iddiasında bulunuyor ve aynı zamanda internet deneyimini daha hızlı hale getiriyor. Brave, reklam üzerinden gelir elde ediyor, ancak kazandığı paranın bir kısmını kullanıcıların en sevdikleri sitelere yönlendirmesine olanak tanıyor. Şirket, 8,7 milyon kullanıcısı olduğunu ve bu sayının artacağına inandıklarını belirtiyor.
Ancak tüm bu alternatif hizmetlere rağmen, Facebook bir yandan büyümeye devam ediyor. 2019’un üçüncü çeyreğinde aylık olarak 2,45 milyar kullanıcıya ulaştığını duyurdu. En son olarak, ABD Federal Ticaret Komisyonu, Cambridge Analytica’nın 87 milyon Facebook kullanıcısının kişisel verilerini uygunsuz bir şekilde elde etmesi sonucunda Facebook’a 5 milyar dolarlık rekor bir ceza kesmişti.
