Burun Spreylerinin Bağımlılığı ve Zararları
Dünyada sigaradan sonra en büyük bağımlılığın burun spreylerine olduğunu belirten Op. Dr. Bilgehan Aydın, bu bağımlılığın en önemli nedeninin burun spreylerine kolay erişim ve reçetesiz temin edilebilir olmaları olduğunu vurguladı. Aydın, bazı markaların burun tıkanıklığını geçici olarak gidermekten ziyade, uzun vadede kullanıldıklarında kalıcı tıkanıklıklara yol açabileceğini ifade etti.
Aydın, “Bu spreyler bazı durumlarda koku alma duyusunun büyük ölçüde kaybına, hatta bazı vakalarda tamamen kaybolmasına yol açabilir” dedi.
Burun Spreylerinin Uzun Dönemdeki Zararları
Burun spreylerinin uzun vadede neden olabileceği zararlar üzerine de konuşan Aydın, şunları söyledi: “Bu ilaçlar, damar büzüştürücü etkileri sayesinde burun içindeki etleri, yani konkaları küçültme işlevi görür. Burnumuzun içindeki etlerde yoğun bir kan akışı bulunur; bu da burundan gelen havanın sıcaklığını ayarlamak ve solunan havanın kirli partiküllerle dolu olduğu durumlarda burun deliğinden içeri giren hava miktarını azaltmak için gereklidir. Ancak burun spreyleri, kan dolaşımını kısıtlayarak burun içindeki dokuların beslenmesini bozabilir. Bu durum, burun orta bölmesinde deliklerin açılmasına ve uzun dönemde koku kaybına kadar varabilecek ciddi sorunlara neden olabilir.”
Bağımlılık Oluşumu ve Mücadele Yöntemleri
Burun spreyi bağımlılığının, uyarıcı madde kullanımından çok daha farklı bir bağımlılık türü olduğunu belirten Aydın, “Bu sorunla başa çıkmak için kliniğimdeki hekim arkadaşlarımla birlikte oluşturduğumuz bilimsel araştırma grubu olarak doğal spreyler geliştirmeye karar verdik. Türkiye, 5 binden fazla endemik bitkiye ev sahipliği yapıyor; ancak ne yazık ki bu bitkilerin farmakolojik potansiyelinden yeterince faydalanamıyoruz. Ülkemizde, sadece parasetamol gibi birkaç kimyasal bileşen üretiliyor” dedi.
Aydın, “Karanfil ve sumak gibi coğrafyamıza özgü bitkilerden faydalanarak burun içindeki mikropları öldüren bir sprey geliştirmeyi hedefliyoruz. Özellikle ojenol adı verilen karanfilden elde edilen yağ, müthiş antiseptik özelliklere sahip. Ayrıca Adıyaman, Hatay, Mardin ve Malatya’da bolca bulunan kenger sakızı ve acı kavun gibi organik bitkilerle doğal spreyler üretmeyi amaçlıyoruz. Bu alanda başarı sağlarsak, kimyasal içerikli burun spreylerine olan bağımlılığı azaltmayı umuyoruz” şeklinde konuştu.
