Okul Çağındaki Her 5 Çocuktan Biri Altını Islatıyor
İlkokul ve ortaokul çağındaki her 5 çocuktan birinde alt ıslatma problemi görülmektedir. Bu durum, çocukların yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilecek önemli bir meseledir. İşeme problemleri; gündüz altını ıslatma, aniden idrara sıkışma, sık idrara gitme, yetişemeden damla damla kaçırma veya idrar tutma manevraları olarak tanımlanmaktadır. İdrar tutma manevrası, çocuğun tuvalete gitmemek için bacaklarını çapraz yapması, çömelmesi ya da eliyle cinsel organını sıkıştırarak tuvalete gitmekten kaçınması durumlarına verilen isimdir. Bu hareketler, 5-6 yaşlarından sonra görülmemesi gereken durumlardır ve işeme bozukluğu olarak değerlendirilmektedir.
Altta Yatan Ciddi Hastalıklar Olabilir
Alt ıslatma probleminin en sık karşılaşılan nedeni çocuklarda mesane gelişimindeki gecikmedir. Bunun yanı sıra, gündüz işeme problemlerinin altında yatan bazı ciddi hastalıklar da olabilmektedir. Örneğin, böbrek yetmezliğine yol açabilecek bazı sendromlar görülebilirken, altta yatan aşırı aktif mesane gibi daha basit durumlar da söz konusu olabilir. Sadece gülerken idrar kaçırma durumu da görülebilir. Ayrıca, nörojen mesane olarak bilinen omurilik hastalıkları gibi sinirsel hastalıklar da bu problemlerin kaynağı olabilir. 5-6 yaşlarına kadar hiç idrar kaçırma problemi yaşamamış ancak sonrasında birden bire idrar kaçırmaya başlayan çocuklar için psikolojik etkenler göz önünde bulundurulmalı; çocuğun herhangi bir travma yaşamış olabileceği ihtimali değerlendirilmelidir. Tedavi edilmeyen işeme problemleri, kökende psikolojik olmasa da sonuçları psikolojiyi olumsuz etkileyebilir. 8-9 yaşlarına kadar işeme problemi tedavi edilmeyen çocuklar, arkadaşları tarafından acımasız eleştirilere maruz kalabileceği için psikolojik açıdan olumsuz etkilenebilir.
Gece Alt Islatma Genetik Kökenlidir
Gece idrar kaçırma, gündüz uyanıkken idrar kaçırmadan farklı olarak değerlendirilir. Bir çocukta sadece gece idrar kaçırma, sadece gündüz idrar kaçırma ya da hem gece uyurken hem de gündüz uyanıkken idrar kaçırma görülebilir. Gece idrar kaçırma genellikle genetik kökenlidir; yani ailede alt ıslatma geçmişi genelde vardır. 5 yaşındaki her 5 çocuktan birinde gece alt ıslatma görülmektedir. Yaş ilerledikçe bu oran azalmakla birlikte sıfırlanmaz. 18 yaşından sonra bile yüzde 1 oranında gece alt ıslatma problemi yaşayan gençler görülmektedir. 5 yaşın üzerindeki çocuklarda gündüz veya gece alt ıslatma problemi varsa mutlaka tedavi edilmelidir.
Gündüz Alt Islatma Sorununa İlaçsız Tedavi
Gündüz alt ıslatma problemi yaşayan çocukların yüzde 92’si ilaçsız tedavi edilebilmektedir. Çocuklara üroterapi adı verilen 6 haftalık bir işeme eğitimi verilerek, nasıl işemeleri gerektiği, tuvalete nasıl oturmaları gerektiği ve ne kadar sıklıkla tuvalete gitmeleri gerektiği konularında eğitim verilmektedir. Çocuğa sadece çocuk nefroloğu veya çocuk üroloğu değil, aynı zamanda bir fizik tedavi uzmanı tarafından kas egzersizleri eğitimi, çocuk psikoloğu tarafından ise psikolojik destek sağlanmaktadır. Ayrıca, oyun programı ile çocuk bir ekranın karşısına oturur ve poponun iki yanına yapıştırılan elektrotlar ile kendisini kasıp gevşeterek ekrandaki figürleri yukarı ve aşağı hareket ettirir. Bu süreçte bazı işeme testleri ile birlikte çocukların yüzde 92’sinde tam başarı elde edilmektedir. Özellikle standart tedavilerden fayda görmeyen ve işeme bozukluğu yaşayan çocuklar için uygundur. Tedaviye yanıt vermeyen çocuklarda ise ilaç tedavisi, pelvik taban egzersizleri gibi farklı tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
Çocuğunuzu Alt Islatma Probleminden Korumak İçin Öneriler
- Çocuklar, ihtiyaç hissetmeseler de her 2 saatte bir tuvalete gitmelidir.
- Yeme içme alışkanlıkları düzenlenmeli; sıcak-soğuk çay, kahve, kola, gazoz gibi kafeinli ve asitli içecekler tüketilmemelidir. Bu içecekler, mesanede istemsiz kasılmalara yol açabilmektedir. Bunun yerine su, meyve suyu, süt, ayran ve limonata tercih edilmelidir.
- Gece yatmadan önce mutlaka tuvaletini yapıp öyle yatmalıdır.
- Yatmadan önce son 1 saat boyunca hiçbir şey yememeli veya içmemelidir.
- Çocuk tuvalete oturduğunda ayaklarının yere değmesi gerekmektedir. Genellikle 8 yaşına kadar çocuklar klozete oturduklarında ayakları yere değmez. Bu nedenle ebeveynler, tuvalette çocukların ayaklarının altına basamak koyarak yere değmesini sağlamalıdır.
- Eğer bir çocuk kakasını 2-3 günde bir yapıyorsa veya kakasının şekli farklı şekillerde katı oluyorsa, bu bir kabızlık göstergesidir. Kabızlık mutlaka tedavi edilmelidir, çünkü kabızlık işeme problemini artıran bir durumdur. İşeme problemi görülen çocukların üçte birinde kabızlık da sıkça görülmektedir.
- Düzenli doktor kontrolü ile çocuğun motivasyonu sağlanmalıdır.
