GSS Prim Borçları ve Sağlık Hizmetlerine Erişim
Genel Sağlık Sigortası (GSS) primlerini zamanında ödeyemeyip borçlu duruma düşen yaklaşık 5 milyon vatandaş, Sağlık Bakanlığı hastaneleri ile kamu üniversite hastanelerinde sağlık hizmetlerine erişim süresinin 31 Aralık 2019 tarihinde sona ermesinin ardından endişe yaşamıştı. Kamuoyundan gelen yoğun tepkiler üzerine, geçtiğimiz gün yayımlanan resmi gazete ile Cumhurbaşkanı kararı doğrultusunda, GSS sistemine olan prim borçları nedeniyle sağlık hizmeti alamayacak olan kişilere, devlet ve üniversite hastanelerinde sağlık hizmetinin yıl sonuna kadar devam edeceği duyuruldu.
Buna istinaden, ortak bir açıklama yapan Dr. Güray Kılıç ve Dr. Ergün Demir, “GSS prim borcunu ödeyemediği için sağlık hizmetine erişimi engellenen vatandaşlar için çözüm; geçici olarak yararlanma süresini uzatmak değil, koşulsuz olarak ücretsiz sağlık hizmeti sunmaktır” şeklinde ifadelerde bulundular.
‘Borçlar Silinmeli’
Açıklamada, “GSS primlerini ödeyemeyen işsizlerin, mezun olup iş bulamayan gençlerin ve zor durumda kalan esnafın sağlık hizmetine erişimi, bir lütuf olarak yararlanma süresinin uzatılmasıyla değil, en temel insan hakkı olarak süresiz sağlanmalıdır” denildi. Özetle, aşağıdaki ifadeler yer aldı:
- Yoksulluk ve işsizlik nedeniyle milyonlarca vatandaş, GSS prim borçlarının yeniden yapılandırılması, faizlerinin silinmesi, 12-18 ay taksitlendirilmesi ve 2 yıl içinde 3 kez ertelenmesine rağmen bu borçları ödeyememekte.
- GSS borçlularının sağlık hizmetine erişimini sağlamak için yararlanma süresinin defalarca uzatılması kalıcı bir çözüm değildir.
- Yoksullara yönelik olarak, kısa vadede GSS prim borçlarının silinmesi için kaynak mevcuttur. Bu kaynak, GSS fon varlığının yalnızca sağlık hizmetleri için kullanılmasıyla sağlanabilir.
- Genel sağlık sigortası fon gelirleri, genel sağlık sigortası kapsamında sağlanan sağlık hizmetlerini karşılamak için yeterli gelmekte ve hatta fazla vermektedir.
- SGK’nın 2013 ve 2016 yılı Sayıştay denetim raporları, genel sağlık sigortasından sağlanan fonların, sosyal sigorta fonu açıklarını kapatmak için izinsiz kullanıldığını göstermektedir.
SGK’nın kendi verileri ve Sayıştay denetim raporları da açıkça göstermektedir ki, primlerini zamanında ödeyemeyen vatandaşların sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için yeterli kaynak bulunmaktadır. SGK, genel sağlık sigortası fon varlığını koruyarak, sağlık hizmetleri için kullanılması gereken kaynakları, yasaların açık hükümlerine rağmen sosyal sigorta fonu açıklarını kapatmak için kullanmaktan vazgeçmelidir. Aksi takdirde, primini ödeyemeyen esnafın ve iş bulamayan gençlerin sağlık hizmetine erişimi tehlikeye girecektir.
Sonuç olarak, kalıcı bir çözüm için Türkiye’nin gerçeklerine uymayan prime dayalı sağlık sigortacılığının sona erdirilmesi ve GSS’den vazgeçilmesi gerekmektedir. Sağlık harcamaları, vergilerden oluşan genel bütçeden karşılanmalı, GSS primi, katılım payı ve ilave ücret uygulamaları kaldırılmalıdır.
