Akne Nedir?
Akne, ciltteki yağ bezlerinin tıkanması, şişmesi ve ardından bakterilerle iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir cilt rahatsızlığıdır. Ciltte artan sebum (yağ) salgısı ile gözeneklerin tıkanması sonucunda siyah noktalar (komedonlar) oluşur. Zamanla bu komedonlar bakteri tarafından enfekte olur ve ciltte kabarık, kırmızı, iltihaplı şişlikler meydana gelir. Özellikle büyük sivilceler, deride kalıcı izler bırakma potansiyeline sahiptir.
Aknenin Görülme Yaşı ve Sıklığı
Akne, genellikle ergenlik döneminde başlar ve otuzlu, kırklı yaşlara kadar devam edebilir. Bebeklik dönemine özgü iyi huylu akne türleri de bulunmaktadır. Erkeklerde akne görülme sıklığı, kadınlara kıyasla daha fazladır. En yaygın görüldüğü bölgeler ise; yüz, sırt, kollar ve göğüs bölgesidir.
Akne Oluşumunu Etkileyen Faktörler
Akne oluşumunda birçok faktör rol oynamaktadır. Bunlar arasında genetik yatkınlık, beslenme alışkanlıkları, çevresel etmenler ve hormonal değişiklikler bulunmaktadır. Her iki cinsiyet için de testosteron hormonunun akne üzerindeki etkisi bilinmektedir. Bazı vakalarda testosteron seviyesi yüksekken, bazılarında normal seviyede olmasına rağmen yağ hücrelerinin testosterona aşırı tepki vermesi akneye yol açabilir.
Ayrıca, anne ve babada akne öyküsü olan çocuklarda akne gelişme riski artmaktadır. Bazı ilaçlar, özellikle hormon içeren ilaçlar, akne oluşumunu tetikleyebilir. Bazı durumlarda cildin aşırı yağlı olması ana etken olabilir. Kalitesiz kozmetik ürünler ve aşırı yağlı besinler de akne oluşumunu artırabilir. İlginç bir şekilde, akne yoğunluğu sonbahar ve kış mevsimlerinde de artış gösterebilir.
Akne Tipleri
- Akne vulgaris: Genellikle ergenlerde görülen, basit akne türüdür. İki ana formda ortaya çıkar; siyah noktalar ve sarı kapalı papüller. Genellikle büyük nodüller ve kistler görülmez. Erken tedavi ile iz gelişimi minimize edilebilir.
- Akne conglabata: Şiddetli kist ve apse oluşumlarıyla karakterize bir akne türüdür. Genellikle gövde bölgesinde görülür ve Polikistik Over hastalığı gibi durumlarla ilişkilidir. Bu tür akne derin izler bırakma potansiyeline sahiptir.
- Akne fulminans: Genellikle ergen erkeklerde gözlemlenen, ateş, eklem ağrıları ve şiddetli akne ile karakterize bir hastalıktır.
Sivilceli Ciltlerin Bakımı
Sivilceli ciltlerin bakımı, dikkatli ve özenli bir şekilde yapılmalıdır. Yüz, özel sabunlar veya temizleyici jel solüsyonlar ile günde iki defa yıkanmalıdır. Sivilceli ciltler leke oluşumuna karşı oldukça hassas olduğu için yağsız güneş kremleri tercih edilmelidir. Bu tür kremler, cildi nemlendirerek tahrişi önlemeye yardımcı olur.
Sivilce tedavisinde kullanılan ilaçların neden olduğu kuruluk ve tahrişle başa çıkmak için yağsız nemlendiriciler kullanmak faydalı olabilir. Komedonları ve sivilceleri sıkmamak son derece önemlidir. Komedonların temizliği için ise, dermatolog tarafından kimyasal peeling yapılabilir veya özel komedon başlıkları ile temizlenebilir.
