Nöroloji Uzmanı Dr. Fatma Ece Bayam, uyku düzeninin beynin ve bedenin sağlığı üzerindeki kritik önemine dikkat çekiyor. “Uykunun, beyin ve beden bütünlüğünün sağlanması, beynin işlevlerinin ertesi gün sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi için son derece gerekli olduğunu unutmamalıyız,” diyor. Uykuyla ilgili olarak toplumda genel bir yanlış anlama mevcut; çoğu kişi uykunun yalnızca çocukların büyümesi için gerekli olduğunu düşünmekte. Ancak Dr. Bayam, “Çocuklar kadar yetişkinlerin de beden, beyin ve ruh sağlığı için uyku son derece önemlidir,” diye ekliyor. Modern yaşamın getirdiği yoğunluk ve stres nedeniyle uyku, sıklıkla göz ardı edilen bir ihtiyaç haline geldi. Oysa ki, uyku, hayatımızın vazgeçilmez bir parçasıdır ve belirli bir düzen içinde sürdürülmesi gereken bir fonksiyondur.
Uyku Sırasında Beynimizde Neler Oluyor?
Dr. Bayam, “Beyin uyku sürecinde tamamen işlevini yitirmiyor. Aksine, farklı bir aktivite düzeyine geçerek şekil değiştiriyor,” diyor. Uyku esnasında, günlük hayatta karşılaşmadığımız özelleşmiş beyin dalgaları ortaya çıkıyor. Bu durum, beynin kendine ve bedene yeni bir form kazandırdığı anlamına geliyor. Uyku sırasında beyin oldukça aktif bir süreçten geçiyor. Sağlıklı bir uyku, kişilerin yeni güne iyi bir şekilde hazırlanmasını sağlıyor. Kaliteli bir uyku için en önemli unsurlardan biri, düzenli bir uyku alışkanlığı geliştirmektir. Fizyolojik olarak, akşam saatlerinden sonra beden dinlenmeye yöneliyor ve genellikle saat 22.00 ila 23.00 civarında uyku periyoduna girmek istiyor. Gece karanlığı, sağlıklı bir uyku için kritik bir faktör. Tüm gece süren uyku, sabahın ilk ışıklarıyla birlikte tamamlanıyor ve bu düzen, hem bedenin hem de beynin sağlığı için hayati önem taşıyor.
Kaliteli Bir Uyku İçin Neler Yapmalıyız?
Kaliteli bir uyku için çevresel etkenlerden, özellikle ses ve ışık gibi durumları minimize etmek gerekiyor. Dr. Bayam, “Sık rastlanan bir durum, insanların televizyon karşısında veya yataklarında cep telefonuyla sosyal medyada zaman geçirerek uyumaya çalışmalarıdır. Bu son derece yanlış bir alışkanlık,” uyarısında bulunuyor. Sağlıklı bir uyku için çevresel uyaranlardan uzak durmak şart. Ayrıca, aşırı tok karna yatmak veya çok aç karna yatmak da önerilmiyor. Bu durumlar, bedenin alarm mekanizmasını devreye sokarak uykuya dalmayı zorlaştırıyor. Dolayısıyla, sağlıklı bir uyku evresine girmek ve bu evrede kalabilmek için bu iki koşulun sağlanması gerekiyor.
Hangi Saatler Arasında Uyumalıyız? İdeal Uyku Süresi Nedir?
Uyku ortamının yanı sıra, uyku süresi de büyük bir öneme sahip. Özellikle yetişkinler için ortalama uyku süresi 6 ile 8 saat arasında olmalıdır. Fizyolojik olarak, yatış saati 22.00 ila 23.00 arasıdır. Uykudan elde etmek istediğimiz verimi sağlamak açısından, sabah günün ilk ışıklarıyla uyanmak en sağlıklı davranış olarak öneriliyor. Dr. Bayam, “Beynimizdeki özel yapılar, ilk gün ışığıyla birlikte o ışığı algılamakta ve buna göre uyanma döngüsünü başlatmaktadır,” şeklinde uyarıda bulunuyor.
