ABONE OL
1. “Nasılsa birisi ambulans çağırmıştır”: YANLIŞ!
Bir kaza anında, olay yerinin kalabalık olması nedeniyle genellikle insanlar, başkalarının yardım çağırdığı düşüncesiyle kazazedeye odaklanır. Ancak, bu düşünce yanılgısı oldukça yaygındır ve ambulansın çağrılmamış olabileceğini unutmamak gerekir. Bu yüzden, acil servisin arandığından emin olunmalıdır. Eğer siz arıyorsanız, durumu sakin bir şekilde, olayın ne zaman ve nerede gerçekleştiği, kaç kişinin etkilendiği gibi bilgileri net bir şekilde aktarın.
2. Sara krizlerinde soğan koklatılması: YANLIŞ!
Sara (epilepsi) krizlerinde, kişinin ağzının açılmaya çalışılması veya ayıltmak amacıyla soğan gibi keskin kokuların koklatılması yaygın bir yanlış anlamadır. Aynı zamanda, ellerinin açılmaya çalışılması da hatalı bir yaklaşımdır. Bunun yerine, kazazedeye zarar vermemek için baş bölgesini koruyarak, kasılmaların geçmesini beklemeli ve en kısa sürede ambulans çağırmalısınız.
3. Yanık ve güneş yanığında yoğurt, salça, diş macunu sürülmesi: YANLIŞ!
Güneş yanığı genellikle birinci derece yanık olarak kabul edilir. Bu tür durumlarda, yanan bölgenin serinletilmesi gerekir. Ancak, halk arasında yaygın olan yoğurt, salça veya diş macunu gibi maddelerin sürülmesi enfeksiyon riskini artırır. En iyi yöntem, yanan bölgeyi akan musluk suyunun altında en az 15 dakika tutarak serinletmektir. İkinci ve üçüncü derece yanıklarda ise, oluşan su kabarcıklarını asla patlatmamalı ve mutlaka hastaneye başvurmalısınız.
4. Böcek-yılan sokmalarında kanın emilmesi: YANLIŞ!
Böcek veya yılan sokmalarında, sokulan bölgenin kesilerek kanın emilmesi gibi yöntemler hem etkisizdir hem de uygulayıcıya enfeksiyon bulaşma riski taşır. Bunun yerine, ısırılan bölge sabun ve su ile temizlenmeli, soğuk kompres uygulanmalı, kalp seviyesinin altında tutulmalı ve sıkı bir bandaj ile sarılarak hastaneye gidilmelidir.
5. Baş-çene pozisyonu verilmemesi: YANLIŞ!
Solunum güçlüğü, baygınlık veya bilinç kaybı durumlarında hastaların ağız boşluğu kontrol edilmeli ve ağızda yabancı bir cisim varsa çıkarılmalıdır. Hastaya baş-çene pozisyonu verilmelidir. Bu pozisyon, bir elimizle hastanın alnına baskı yaparken diğer elimizle çeneyi alttan iterek sağlanır ve dilin geriye kaçarak solunum yolunu tıkamasını engeller. Ancak, bilinçsiz ilk yardım uygulamalarında hastanın kafasını yükseltmek, solunum yolunun kapanmasına neden olabilecek riskler taşır.
6. Bayılanı ayıltmak için tokat atılması: YANLIŞ!
Bayılma durumlarında kişiye tokat atmak, yüzüne su serpmek ya da sadece sırt üstü yatırmak gibi uygulamalar sıklıkla karşılaşılan hatalardandır. Oysa bayılan bir kişi için öncelikle bilinç kontrolü yapılmalı, ardından ayaklar en az 30 cm kadar havaya kaldırılmalı ve hasta yan pozisyonda bekletilmelidir. Gerekli durumlarda ambulans çağrılmalıdır.
7. Batan cisimlerin çıkarılmaya çalışılması: YANLIŞ!
Göz veya vücutta batan yabancı cisimlerin kontrolsüz bir şekilde çıkarılması son derece risklidir. Bu tür durumlarda, batan cisimlerin yerinden oynatılmaması ve hemen ambulans çağrılması gerekmektedir. Yabancı cisimlerin hastane ortamında profesyonel ekipler tarafından çıkarılması sağlanmalıdır; aksi halde kalıcı sakatlıklar ya da ölüm riski oluşabilir.
8. Donmada kar veya buz ile ovma: YANLIŞ!
Donma veya soğuk yanık durumlarında, donan bölgenin kar veya buz ile ovulması, dolaşımı olumsuz etkileyerek durumu daha da kötüleştirebilir. Donma durumunda, etkilenen kişiyi oda sıcaklığındaki bir yere almalı, ıslak giysileri çıkarıp kuru giysiler giydirmeli ve ılık içecekler vermelisiniz. Eğer donan bölgede su kabarcıkları oluşursa, bunları asla patlatmamalı ve kişinin hastaneye naklini sağlamalısınız.
9. Zehirlenmelerde kusmaya zorlamak: YANLIŞ!
Kimyasal madde zehirlenmelerinde kusturmaya zorlamak, kişiyi tekrar kimyasal maddeye maruz bırakabilir ve yemek ya da soluk borusuna zarar verebilir. Bu gibi durumlarda, kişi asla kusturulmamalı ve kusturmaya zorlanmamalıdır. Gıda zehirlenmesi gibi durumlarda, zehirlenmeye neden olan madde sorgulanmalı ve kusturmanın güvenli olduğundan emin olunmalıdır. Gerekirse ambulans çağrılmalı ve 114 Zehir Danışma Hattı’ndan bilgi alınmalıdır.
10. Trafik kazasında sıkışan kişiyi çıkarmaya çalışmak: YANLIŞ!
Trafik kazalarında araç içinde sıkışan yaralıların, çevredeki kişiler tarafından profesyonel ekipler beklenmeden çıkarılması çok yaygın bir hatadır. Bu tür müdahaleler, omurilik hasarına ve kalıcı sakatlıklara yol açabileceğinden, profesyonel ekiplerin (ambulans ve itfaiye) gelmesi beklenmelidir. Araç dışı kaza durumlarında da yaralının minimum hareket etmesi sağlanmalı ve mümkünse hareket ettirilmemelidir. Kaza anında ortam güvenliğinin sağlanması ve ek kazaların önlenmesi için 5-7 dakika aralıklarla bilinç ve nefes kontrolü yapılması yeterlidir.
