Kaldırık Otu (Hodan) Hakkında Bilgi
Kaldırık otu, halk arasında “hodan” olarak da bilinen, çeşitli yerel isimlerle anılan bir bitkidir. Farklı bölgelerde “neşe”, “sığır dili”, “hejavo”, “gelezan”, “çoban çedenesi”, “ballık”, “öküz dili”, “turşu”, “mavi çiçek”, “goriz”, “zılbıt”, “mancar”, “tokluk başı”, “zulbut”, “tamara”, “galdirik” ve “borago otu” gibi isimlerle tanınmaktadır. Bu değerli bitki, Nisan-Ekim ayları arasında taze olarak pazarlarda bulunabilirken, kurutulmuş hali ve yağı da aktarlar ve eczanelerde mevcuttur.
Kaldırık Otu Nedir?
Kaldırık otu, hodangiller familyasına ait bir bitki türüdür. Boyu 60 santimetreye kadar uzanabilen, morumsu gövdeye sahip ve yeşil yaprakları olan bu bitki, bulunduğu bölgeye göre mavi, beyaz veya pembe çiçekler açmaktadır. Türkiye’de en çok Trabzon ve Düzce bölgelerinde doğal olarak yetişmekte olup, ülkenin pek çok yerinde de görülebilmektedir.
Kaldırık Otu’nun Faydaları
Kaldırık otunun içerdiği kalsiyum ve potasyum sayesinde birçok sağlık sorununa iyi geldiği bilinmektedir. Bu faydaları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kemik sağlığı: Kemik gelişimini destekleyerek sağlıklı bir iskelet yapısına katkı sağlar.
- Kalp ve damar sağlığı: Kalp hastalıklarını önlemeye yardımcı olur ve damar sağlığını korur.
- Tansiyon kontrolü: Kan basıncını dengede tutarak hipertansiyon riskini azaltır.
- İdrar sökücü etkisi: Ödem oluşumunu engelleyici özelliği ile vücuttaki fazla sıvının atılmasına yardımcı olur.
- Balgam söktürücü: Balgamı azaltarak öksürüklerin hafiflemesine yardımcı olur.
- Boğaz ağrısına karşı: Boğazdaki rahatsızlıkları hafifletir.
- İltihap iyileştirici: Vücutta oluşan iltihapların daha hızlı iyileşmesine katkı sağlar.
- Sinir sistemi düzenleyici: Sinir sisteminin sağlıklı çalışmasına yardımcı olarak, stres ve uykusuzluk gibi sorunları azaltır.
- Cesaret hissi artırıcı: Böbrek üstü bezlerini uyararak kişide cesaret duygusu uyandırır.
- Cilt sağlığı: Tohumundan elde edilen yağ, sivilce, çatlak ve selülit gibi cilt problemlerinin tedavisinde etkilidir.
Kaldırık Otu Nerelerde Kullanılır?
Kaldırık otunun yetiştiği bölgelerde yerel halk, bu bitkiyi genellikle yemeklerde kullanmaktadır. Kavurma, omlet, börek ve salatalarda tüketilmektedir. Yabani olarak yetiştiğinden, bitkiyi tanıyan kişiler, uygun mevsimlerde arazide toplayabilirken, tanımayanlar pazardan satın alabilmektedir.
Kaldırık otu, taze olarak yemeklerde kullanılabildiği gibi, kurutulmuş hali ve tohumdan elde edilen yağı da mevcuttur. Kurutulmuş ot, salatalara, omletlere veya yoğurda eklenerek tüketilebilirken, çay olarak da hazırlanabilir. Bir bardak kaynar suya bir yemek kaşığı kaldırık otu ekleyip, 5 dakika bekledikten sonra süzerek afiyetle içebilirsiniz.
Ayrıca, kaldırık otu yağı, krem gibi cilt problemlerinin üzerine sürülebilir. Sivilce, selülit ve çatlak gibi sorunların tedavisinde etkili olabilir. Eczanelerde hodan kapsülü şeklinde de satılmaktadır. Uyku bozukluğu, stres, iltihap ve çocuklar için kemik gelişimi gibi durumlarda bu kapsüller tercih edilebilir.
Kaldırık Otu Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kaldırık otu, yabani olarak yetiştiğinden, tüketim öncesinde iyi bir şekilde temizlenmeli ve kumlarından arındırılmalıdır. En sağlıklı tüketim şekli, otların bir tencerede kaynatılmasıdır. Kaynadıktan sonra kevgirle alınarak kullanılmalıdır, çünkü kumlar dibe çökecektir.
Kaynayan otların suyu süzüldükten sonra çeşitli yemeklerde kullanılabilir. Ancak her bitki gibi, kaldırık otunu da fazla tüketmemeye özen göstermelisiniz. Özellikle hamile kadınların bu bitkiyi kullanmamaları önerilmektedir.
Kaldırık otunu, herhangi bir sağlık sorunu için tedavi amacıyla kullanmayı düşünüyorsanız, öncelikle bir doktora danışmalısınız. Doktorunuzun tavsiyeleri doğrultusunda bu bitkiden faydalanabilirsiniz.
