Diz Protezi Ameliyatı Nedir?
Diz protezi ameliyatı, diz ekleminde oluşan ileri düzey aşınma ve bozulmalar nedeniyle ortaya çıkan ağrıyı gidermek ve hastanın yürüyüş konforunu artırmak amacıyla ortopedi ve travmatoloji uzmanları tarafından gerçekleştirilen bir cerrahi işlemdir. Bu ameliyatta, aşınmış olan eklem yüzeyleri çıkarılarak, bunların yerine özel metal ve plastik malzemelerden oluşan yapay eklem parçaları yerleştirilir. Bu süreç, hastaların günlük yaşam kalitelerini artırmayı hedefler.
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Burak Yalçın, diz protezi ve ameliyat sürecine dair önemli bilgiler sunmaktadır.
Diz Protezi Ameliyatı Kimlere Yapılır?
Diz protezi ameliyatı genellikle 60 yaş ve üzerindeki hastalara önerilse de, hastanın genel durumu göz önünde bulundurularak karar verilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Dr. Yalçın, “Örneğin, romatizmal hastalıklara bağlı aşınmalar 40 yaşında bile cerrahi müdahale gerektirebilir. 50 yaşındaki bir hasta sürekli ağrıdan dolayı yürüyemiyor ve ’60 yaşına kadar idare et’ denildiğinde, bu durum sürekli ağrı kesici kullanmasına ve kilonun artmasına yol açabilir. Bu nedenle, hastanın yaşı 75’in altında ve genel sağlık durumu iyi ise, diz protezi ameliyatı yapılabilir.” şeklinde açıklamalarda bulunmuştur.
Diz Protezi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Ameliyat sürecine dair detayları paylaşan Dr. Yalçın, “Hastalar ayaktan ameliyata hazırlanır. Anestezi uzmanı, hastanın genel sağlık durumunu değerlendirir ve gerekli tetkikleri yapar. Kullanılan ilaçlar düzenlenir ve gerekiyorsa diğer branşlardan uzmanlar ile konsültasyon yapılır.” Ameliyat günü veya bir gün öncesinde hasta hastaneye yatırılır. Ortalama hastanede kalış süresi 4-5 gündür. Ameliyat, belden uyuşturma olarak bilinen spinal/epidural anestezi veya genel anestezi altında gerçekleştirilir. Tek diz için cerrahinin süresi genellikle 45-60 dakika civarındadır.
Ameliyattan bir gün sonra, hasta yürüteç ve fizyoterapist yardımıyla yürütülmeye başlanır ve egzersiz programına dahil edilir. Yaklaşık 4 hafta boyunca yürüteç desteği ile yürüyen hasta, sonrasında desteksiz yürüyebilir. Bu süreçte, antiembolik çoraplar, kan sulandırıcı ilaçlar ve fizik tedavi uygulamaları yapılır.” diye eklemiştir.
Diz Protezi Ameliyatı Olunmazsa Ne Olur?
Dr. Yalçın, diz protezi ameliyatının riskleri olduğunu belirtirken, “Her cerrahinin olduğu gibi, diz protezi ameliyatının da pıhtı oluşumu, kanama, enfeksiyon ve damar-sinir yaralanması gibi potansiyel riskleri bulunmaktadır.” Bu risklerin görülme sıklığı düşük olsa da, alınan tüm önlemlere rağmen sıfıra indirilemez. Hastaların %10-15’inde ameliyat sonrası yeterli memnuniyet sağlanamayabilir.
Ancak, ileri düzey aşınmaya sahip ve yürümekte zorluk çeken hastaların ameliyat olmaması, sürekli ağrı kesici kullanmalarına ve buna bağlı böbrek yetmezliği gibi sağlık sorunları yaşamalarına yol açabilir. Hareketsizlik sonucunda ciddi kilo alımı gibi sağlık riskleri de ortaya çıkabilir. Bu tür hastalar, kısır bir döngüye girerek hareket edememekte ve bu da dizlerin daha da kötüleşmesine sebep olmaktadır.
Diz Protezi Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
Ameliyat sonrası dönemde hafif sporların yapılabileceğini belirten Dr. Yalçın, “Genel vücut sağlığınıza özen göstermek önemlidir.” Ameliyat sonrası bir diyetisyen ile görüşerek sağlıklı bir şekilde kilo vermek ve ağır kaldırmamak, protezlerin ömrünü uzatacaktır. Vücutta herhangi bir enfeksiyon belirtisi olursa, hemen ilgili branş hekimine başvurulması ve enfeksiyonun kana karışmaması için gerekli tedavilerin alınması önemlidir.
Örneğin, idrar yolu enfeksiyonu durumunda bir dahiliye ya da enfeksiyon hastalıkları uzmanına başvurulması gerektiğini vurgulamaktadır.
Diş sağlığına da dikkat etmek gereklidir. Diş tedavisi veya başka bir cerrahi işlem öncesinde antibiyotik koruma almak önemlidir. Ameliyat sonrası yürüyüş, golf ve yüzme gibi hafif sporlar yapılabilirken, yere çömelip oturma, koşma ve zıplamalı sporların yapılması önerilmez.” diye açıklamıştır.
