Gerçi, 1970’lerin o çılgın devrinde, Venedik’te ödüllerden arınmanın yolu denenmişti. Lakin, Cannes ve Berlin üzere öteki “büyükler” bu mevzuda önemli bir dayanışma göstermeyince, Altın Aslan mükafatlarına 1980’li yılların başından itibaren geri dönülmüştü.
Dönüş, o dönüş…
Mostralık elmalarla armutların, ayva ve öbür meyvelerle birlikte birebir kefelerde tartılması, içerdiği tüm haksızlıklara karşın herkesin işine geliyordu…
Bir daha da, kimse köktenci değişimlere yeltenmedi aslında. Yalnızca, temelde adaletsiz olan bu yarış sisteminde bir dizi ıslahata gidildi, sonuçta heyetler çoğaltıldı…
Böylece, en azından benzeri familyalara ilişkin meyveler birbiriyle karşılaştırılmaya başlandı!
ÖDÜLLERİ OKUMAK…
Bu gece medyaya yansıyacak ödül yağmurunda sele kapılıp boğulmamak için, alın size küçük bir rehber.
1) Şenliğin, ikisi yarışlı, toplam dört resmi seçkisi var.
2) Ödüllü iki resmi seçkide bulunan sinemaları (Ana Yarış ve Ufuklar seçkileri) iki başka heyet pahalandırıyor.
3) Altın Aslan mükafatlarını, Amerikalı genç (bir tutam da entel ve Fransız) direktör Damien Chazelle’in başkanlığında belirleyecek olan ana heyette direktörler çoğunluğu oluşturmakta: Jane Campion, Mia Hansen-Løve, Gabriele Mainetti, Martin McDonagh, Santiago Mitre ve Laura Poitras; yanlarında iki de oyuncu var: Saleh Bakri (Filistin) ve Shu Qi (Tayvan).
4) Bir noktada ikinci resmi program olarak tanımlanan “Ufuklar” (Orizzonti) seçkisinde, genç ya da az tanınmış direktörlerin farklı denemelerine, sanat sineması dediğimiz geniş yelpazede yer alan ve geleceğin sinemasının ayak seslerini dinlemeye çağıran, bahisli ve belgesel sinemalar bulunuyor.
“Orizzonti Ödülleri”, İtalyan direktör ve senaryo müellifi Jonas Carpignano başkanlığında, dördü direktör toplam beş bireyden oluşan bambaşka bir heyet tarafından belirlenecek.
Nehir Tuna “Yurt”, Selman Nacar da “Tereddüt Çizgisi” ile bu heyetin önünde adayları ortasında bulunuyorlar.
5) Kıymetli üçüncü bir heyet daha var! Şenliğin bağımsız iki yan seçkisi dahil (“Giornate degli Autori/Venice Days” ile “Settimana İnternazionale della Critica”) tüm seçkilerde yer alan birinci sinemaları pahalandıran Luigi De Laurentiis heyeti.
Geçen yıl bu mükafatı kazanan Fransız direktör Alice Diop başkanlığında, toplam beş şahıstan oluşan bu heyetin önündeki önemli adaylardan biri de Irmak Tuna…
6) Mostra idaresi tarafından belirlenen bu üç resmi heyet dışında, ben diyeyim beş, siz bulun on, kimileri fırsatçı değişik heyetlerin ya da izleyicilerin verecekleri mükafatları de hesaba katarsanız, ödül yağmurunda sırılsıklam olmanız çok kolay!
Bu çeşit yan mükafatlar ortasında, ciddiye alınması gerekenler de var natürel; örneğin, sinema eleştirmenleri milletlerarası örgütü FIPRESCI ile Kiliseler Birliği heyetleri tarafından verilenler…
İLTİMAS GEÇİLECEK Mİ?
Kendimize bir modül şematik yaklaşım müsaadesi verip iki zıt küme oluşturmaya yeltenirsek, heyetlerin benimsedikleri temel ideolojiyle birlikte, öncelik tanıdıkları sanatsal çizgileri de tahminen daha kolay kıymetlendirebiliriz.
Örneğin, Altın Aslan ödül listesinin birinci sırasına Agnieszka Holland çıkarılırsa, Avignon Şenliği’nin kurucusu tiyatro adamı Jean Vilar’dan esinlenerek sinemaya uyarlayabileceğimiz, pek de aşinası olmadığımız sınıflandırmayla, “vatandaş filmler” ön plana çıkarılmış olacaktır.
Hele hele, Amerikalı-Afrikalı bayan direktör Ava DuVernay’e de, alabildiğine akademik yarı belgesel sineması “Origin” (Kök) ile ödül sahnesinde bir yer bulunursa…
Öte yanda, geniş kitle sineması yandaşlarını doyuracak büyük üretimlerin ya da formatlanmış platform sinemalarının direktörleri (alfabetik sıralamayla: Luc Besson, Bradley Cooper, David Fincher, Matteo Garrone, Michael Mann…) onurlandırılsa, hele hele Sofia Coppola, içeriğiyle tek taraflı, sinema lisanıyla de sıradan, yavan bir sinema olan Elvis Presley biyografisi “Priscilla” ile ödül alırsa, Hollywood yandaşlarına iltimas edildiği ortaya çıkar…
Geriye kalıyor, Yorgos Lanthimos ile Pablo Larrain üzere, sınıflandırmalar ötesi iki has sanat adamı…
Danimarkalı direktör Nikolaj Arcel de ortalarına katılıp, ziyadesiyle hak ettiği güzel bir sürpriz yapabilir…
KLASİKLERİ İZLEMENİN TAM VAKTİ…
Ödüllere yönelik yapay heyecana pek kulak asmadan; gereksiz varsayımların ortaya atıldığı, anlamsız spekülasyonların yapıldığı bu son günü nasıl kıymetlendirmeli ?
