2024-2025 Eğitim Dönemi Karneleri ve Gelişim Raporları
17 Ocak 2024 Cuma günü, 2024-2025 yılı birinci döneminin sona ermesiyle birlikte milyonlarca öğrenci karne alacak. Ancak, 1. sınıf öğrencilerinin karne alıp almayacağı son günlerde merak edilen bir konu haline geldi. Milli Eğitim Bakanlığı, “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli” (TYMM) çerçevesinde ilkokul birinci sınıflar için geleneksel karne uygulamasını değiştirdi. Bu değişiklikle birlikte, öğrencilerin sosyal ve duygusal öğrenme becerilerini de içeren “gelişim raporu” uygulamasına geçildi. TYMM doğrultusunda güncellenen yeni müfredat, “beceri temelli” bir yaklaşımı temel alıyor. Peki, gelişim raporu nedir ve ne anlama geliyor? Karneler tamamen kaldırıldı mı? İşte detaylar…
1. SINIFTA KARNE KALKTI MI?
Milli Eğitim Bakanlığı, “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli” (TYMM) kapsamında ilkokul birinci sınıflar için karne yerine öğrencilerin sosyal-duygusal öğrenme becerilerini de kapsayan “gelişim raporu” uygulamasına geçti. Bu raporlar, 17 Ocak tarihinde ilk dönemin son ders zilinin çalmasıyla birlikte ilk kez öğrencilere verilecek. Ayrıca, raporlara e-okul sistemi üzerinden dijital olarak erişim sağlamak da mümkün olacak. Eski müfredatı uygulayan diğer ilkokul kademelerinde ise geleneksel karne dağıtımına devam edilecek.
GELİŞİM RAPORU NEDİR?
Toplamda 5 sayfadan oluşan ‘gelişim raporları’, öğrencinin tamamladığı döneme kadar olan tüm temalar ile sosyal-duygusal becerilerinin bireysel değerlendirmesini içerecek. Böylece TYMM’nin sağladığı süreç odaklı değerlendirmenin somut bir çıktısı, öğrenci ve ailesine sunulmuş olacak. Öğretmenler, her bir dersin eski adıyla kazanım olarak bilinen ‘öğrenme çıktıları’nı temalar dahilinde tek tek değerlendirecek. Öğrencinin hangi alanlarda yeterli olduğu ya da hangi alanlarda gelişim göstermesi gerektiği belirlenerek raporda ifade edilecek. Örneğin, matematik dersi için öğrencinin ilk dönemin sonuna kadar öğrendiği ‘nesnelerin geometrisi’, ‘sayılar ve nicelikler (1)’ ile ‘sayılar ve nicelikler (2)’ temaları raporda belirtilen alanlarda ayrı ayrı değerlendirilecek. Bu uygulama Türkçe, matematik, hayat bilgisi, müzik, beden eğitimi ve oyun ile görsel sanatlar derslerine de uygulanacak. Öğretmenler, öğrenciye not vermek yerine, gözlemlerini ifade ederek geri bildirimde bulunacak. Böylelikle öğrenciler, yıl sonunda gelişim süreçlerini daha somut bir şekilde görebilecekler.
VELİLERE ÖZEL RAPORLAMA
Bir milyondan fazla ilkokul birinci sınıf öğrencisinin öğrenme süreçlerindeki kazanımlarının yanı sıra sosyal-duygusal becerileri de değerlendirilecek. Bu kapsamda; kendini tanıma (öz farkındalık) ve kendine uyarlama (öz yansıtma), kendini düzenleme, iletişim ve işbirliği, karar verme ve esneklik ile sosyal farkındalık alanlarında tanımlar, öğrencinin durumu ve velilere yönelik öneri başlıklarında raporlama yapılacak. Ayrıca, e-okul üzerinden sadece velilere özel bir raporlama da gerçekleştirilecek. Sunulan raporlar, çocuklarının ilerleme kaydettiği alanları ve desteklenmesi gereken becerileri somut önerilerle birlikte açıklayacak.
Yeni uygulama şu an için yalnızca ilkokul birinci sınıf öğrencileri için geçerli. Ancak önümüzdeki yıl kademeli olarak ikinci sınıfları da kapsayacak ve böylelikle dört yıl içinde karne, ilkokullarda nostaljik bir unsur olarak hatırlanacak. Yeni ‘karne’de öğrencilerin derslerdeki başarısını anlatmak için not yerine daha detaylı değerlendirmeler yer alacak.
Her yeni uygulamada olduğu gibi gelişim raporu da öğretmenler arasında geniş bir tartışma konusu oldu. “Olması gereken değerlendirme sistemi buydu” diyen eğitimciler, “Artık yeni uygulamayla ‘senin Türkçe notun 3’ demiyoruz. Neden öyle olduğunu anlatıyoruz, bu çok kıymetli bir geri bildirim” açıklamasını yaptı. Diğer yandan, ilkokul birinci sınıf öğrencileri için hazırlanan 5 sayfalık raporların kâğıt israfı olduğuna yönelik eleştiriler de sosyal medya üzerinden gündeme geldi. Uygulama ile ilgili tartışmalardan biri de zamanlaması oldu. Bazı öğretmenler, karne işlemlerini tamamladıktan sonra gelen resmi yazıyla tekrar gelişim raporu doldurmak zorunda kaldıklarını belirtti. Hafta içinde e-okul sisteminde yaşanan aksaklıklar ve öğretmenlerin değerlendirme yapamaması da gündemdeki konular arasında yer aldı. Öğrencilerin tek tek değerlendirilmesinin gecikmesinden endişe duyan öğretmenler, “Şimdi sıkışsak da ikinci dönem için bu uygulama çok faydalı olacak. Her bir temayı tamamladığımızda hemen değerlendirmemizi yapacağız. Böylece öğrenciler, nasıl bir yoldan geçtiklerini daha somut bir şekilde görebilecekler” yorumunu yaptı.
‘EĞİTİM SİSTEMİNİ GELİŞTİRECEK’
TYMM Temel Eğitim Sayısal Dersleri Öğretim Programı Akademik Koordinatörü Prof. Dr. Veli Toptaş, yeni uygulama ile ilgili olarak şunları söyledi: “Değerlendirme için gelişmeli, yeterli, iyi ve çok iyi seviyelerinden oluşan rübrik hazırlandı. İlkokulda sınav ve not ile ölçme ve değerlendirmenin olmaması, süreci en iyi şekilde takip edebilmemiz açısından oluşturuldu. Uygulama, öğrencilerin akademik, sosyal duygusal becerileri, kişisel ve duygusal gelişimlerini sistematik bir şekilde izlemeyi ve değerlendirmeyi amaçlayan bütüncül bir süreç. Bu süreç, öğrencinin yalnızca akademik başarısını değil, aynı zamanda bireysel yeteneklerini, değerlerin kazanılmasını, eğilimlerini ve sosyal becerilerini de göz önünde bulunduruyor. Uzun vadede, yol haritamızın sağlam bir zeminde ilerlemesi için gelişim raporu sonuçları bilimsel veriler oluşturarak iyi bir eğitim sistemi kurmamıza katkı sağlayacak.”
