İhsan Dindar – milliyet.com.tr / ihsan.dindar@milliyet.com.tr
2021 sezonuna başlarken, geride bıraktığımız yılın tecrübeleri ve yaşanmışlıklarıyla doluyuz. Peki, 2020 sezonu nasıl noktalandı?
İnsanların salgın sonrasında tatil anlayışları ve beklentileri kesinlikle değişti. Salgın öncesi tatil, genellikle kitle turizmi, deniz-kum-güneş ve kaliteli yemekler etrafında şekilleniyordu. Ancak bu dönemde tamamen farklı bir kurallar silsilesiyle karşı karşıya kaldık. Turizm tesisleri, pandemiden nasıl korunacaklarına dair çeşitli hazırlıklar yaparak üst düzey eğitim ve sertifikasyon süreçlerini başlattılar.
Bu noktadan yola çıkarak, bu süreç sektöre ne gibi dersler çıkardı?
Bu sürece iki açıdan yaklaşmak gerekiyor: Şehir otelleri ve resortlar. Doğanın içinde olma fikri, bu dönemde daha cazip bir hale geldi. Kişisel olarak, tesisimizde açık alanların daha fazla olması gerektiğine her zaman inandım. 200 dönümlük bir alana sahip olan tesisimizde, kapalı alanların azlığı nedeniyle yılın belirli dönemlerinde istediğimiz hizmeti sunmakta zorlanıyorduk. İki bin kişilik büyük salonlarımız yok; dolayısıyla, böyle büyük organizasyonların yapılması pandemi nedeniyle mümkün olmayacak. Ancak, pandeminin getirdiği koşullara uygun bir tesis olduğumuzu fark ettik. Sea Garden’da kapınızı açtığınızda gökyüzüyle buluşuyorsunuz; uzun bir koridorun içinden geçmek zorunda değilsiniz. Bu süreçte bu durumun ne kadar avantajlı olduğunu anladık.
Şimdi 2021 yaz sezonuna dönelim. Bu yıla dair öngörüleriniz neler?
Pandemi ile birlikte kişisel güvenlik en öncelikli mesele haline gelmiş durumda. Tatilden alışverişe kadar her alanda tüketiciler, kişisel güvenlik kriterlerini göz önünde bulunduruyor. Bu durum, bizim sektörümüz için de geçerli. Artık tatil yapmak isteyen insanlar, ekonomik faktörlerden ziyade tesis seçimine daha fazla dikkat etmeye başladı.
Tatilcilerin öncelikleri bu noktada nasıl değişti? Neler ön plana çıkıyor?
Tatil yapılacak yere araba ile ulaşabilmek birinci tercihler arasında yer alıyor. Uçakla seyahat etmek yerine, kalabalık havaalanlarından kaçınmayı tercih ediyorlar. Avrupa’da da benzer bir eğilim gözlemleniyor; örneğin, Almanya’daki tatilciler İspanya yerine arabayla gidebilecekleri destinasyonlara yöneliyor. Bu durum, İtalya için de geçerli. Lokalleşme, bu süreçte ortaya çıkan önemli bir trend oldu. Türkiye’de her zaman sektörün lokomotifi olan iç turizm, geçmişteki kriz anlarında olduğu gibi bu süreçte de büyük önem taşıyor. Ayrıca, sezon süreleri de değişiklik gösterdi. Eskiden okulların tatil olduğu süre, turizm sezonu olarak kabul edilirdi. Ancak online eğitim ve toplantılar nedeniyle sezon uzadı. Fakat kısıtlamalar, otel dışındaki yerel paydaşlara sınırlı bir yansıma yaptı; çünkü tatilciler büyük ölçüde tesis içerisinde kaldı. Hayal edemeyeceğimiz bir dönemden geçiyoruz. Yine de Türkiye, diğer ülkelere kıyasla daha hazırlıklı bir konumda. Krizlere daha hızlı yanıt verebiliyor. Türkiye’deki sürekli pazar çeşitlendirmesi, diğer Avrupa ülkelerinde mevcut değil. Örneğin, İspanya turizmi ağırlıklı olarak Alman pazarına odaklanıyor.
Sezonun uzadığını belirttiniz. Peki, tesis olarak bu süreçte hangi önlemleri aldınız? İnternet altyapısı gibi konularda bir çalışma yapmak zorunda kaldınız mı?
Halihazırda gelişmiş bir internet altyapısına sahibiz. Tesisimizin mülkü de bize ait; bu nedenle her türlü teknolojik yeniliği takip ediyor ve gözümüz gibi bakıyoruz. İnternet hızımızla ilgili bugüne kadar hiçbir sorun yaşamadık, ne pandemi öncesinde ne de sonrasında.
Güvenli Turizm Sertifikası hayatımıza girdi. AB ülkeleri, aşı sertifikası süreçlerine geçiyor. Kurum olarak bu süreçte Güvenli Turizm Sertifikası dışında ne gibi önlemler aldınız?
Eğitim öncelikli hedefimiz oldu. Tesisimizde bir İş Sağlığı ve Güvenliği Komitesi kurduk. Bu komite, operasyon müdürleri, iş yeri doktoru, C Sertifikalı iş yeri güvenlik uzmanı ve şirket avukatımızdan oluşuyor. Her ay bu komite toplantısı yaparak, çalışanlarımız ve misafirlerimizin güvenliği için gerekli kararları alıyoruz. Pandemi koşullarına yönelik önlemleri de toplantı gündemine ekliyoruz. Kaymakamlık ve diğer devlet kurumlarından gelen genelgeler sürekli güncelleniyor, bu gelişmeleri de toplantılarımızda ele alıyoruz.
Operasyonel açıdan karşılaştığınız en büyük sorun nedir? Bu süreçte ne gibi zorluklar yaşadınız?
Tüm sektörün ortak sorunu, Her Şey Dahil tesislerdeki büfe kültürünün değişmesi gerekti. Bu durum, bazı sıkıntılar ve uzun kuyruklar oluşturdu. Ancak, israfın azalması da bu sürecin bir katkısı oldu. Geçtiğimiz yaz açık büfe uygulaması bu şekildeydi; bu yaz nasıl olacağı ise henüz net değil. Avrupa’daki bazı tesisler açık büfe uygulamasına geri döndü.
Önlemler güzel ama bir de tatilcileri tesise gelmeye ikna etme durumu var. Bu noktada sorun yaşadınız mı? Tatilcilerin endişelerini aşabildiniz mi?
Salgın, toplumsal ve ekonomik düzeni derinden etkileyen bir durum oldu ve güven duygusunu sarstı. Belirsizlikler ve hastalık kapma endişesi, korku, umutsuzluk gibi olumsuz duyguları beraberinde getirdi. Ancak genel olarak vakaların düşmesi bizi rahatlattı. Bu salgınla insanlık olarak ortak bir mücadele veriyoruz. Bazı ülkelerin uygulamaları farklılık gösterebiliyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın uygulamalarını beğeniyorum; kaymakamlıklar da İçişleri ve Sağlık Bakanlıklarının yönetmeliklerini uygulama konusunda başarılı. Bu durum, insanlarda güven duygusu oluşturuyor. Ayrıca markamız ve tesisimizin sunduğu alışkanlıklar da mevcut.
Klima ve havalandırma konusuna gelecek olursak, bu süreçte ne gibi uygulamalarınız var?
Ana binamızda kapsamlı bir havalandırma sistemi mevcut. Yeni dönemde ise, her 15-20 dakikada bir tesisin havalandırılması gerekiyor. Tesisin altyapısı bu duruma oldukça elverişli; tüm camlar açılabiliyor ve sürekli bir temiz hava döngüsü sağlanabiliyor.
Lokalleşme kavramından bahsettiniz. Bu yaz tesisinize ağırlıklı olarak yerli turist mi bekliyorsunuz?
Bunu söylemek için henüz erken. Yurt dışından Türkiye’yi seven ve buradan vazgeçemeyecek birçok insan var. Bu kitleyi tanıyoruz ve tatilcilerimiz, tesislerimizin daimi misafirleri haline geliyor. Şehir otelciliği ve resort otelciliğini ayırmak gerekiyor. Tesislerimizde çalışanlar ile misafirler arasında çok güzel bir bağ oluşuyor. Bu bağ sayesinde, misafirlerimiz sonraki yıllarda da tekrar tesisimize gelme alışkanlığı kazanıyor. Bu durumu birçok tesis için söylemek mümkün.
