2020 Aralık Gökyüzü Olayları
2020, birçok kişi için zor bir yıl oldu. Ancak gökyüzü gözlemcileri için Aralık ayında gerçekleşecek olan etkileyici gökyüzü gösterileri, bu yılı biraz olsun telafi edebilir. Üstelik, pahalı teleskoplar veya özel ekipmanlara ihtiyaç duymadan, evinizin konforunda bu olayları izleyebilirsiniz. Aralık ayında iki gezegenin kavuşumu, en iyi göktaşı yağmurlarından birinin yaşanması ve bir tam güneş tutulması gibi heyecan verici olaylar meydana gelecek. Tek ihtiyacınız, gökyüzünün açık olması ve nereye bakmanız gerektiğine dair bazı ipuçlarıdır. İşte bu ay gökyüzünde gerçekleşecek olan önemli uzay olayları:
13-14 Aralık: Geminid (İkizler) Göktaşı Yağmuru Tüm Dünyadan İzlenebilecek
Geçtiğimiz aylarda farklı meteor yağmurlarını izlemiş olabilirsiniz, ancak Geminid göktaşı yağmurunu kaçırmamanız gerekiyor. İngiltere’deki Greenwich Kraliyet Gözlemevi’nden gökbilimci Patricia Skelton, “Çoğu göktaşı yağmuru, Dünya’nın kuyruklu yıldızların kalıntılarından geçtiği sırada gerçekleşir. Ancak Geminid’ler, Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesi boyunca 3200 Phaethon adlı küçük bir gezegenden saçılan parçaların arasından geçerken oluşur,” diyor. Geminid meteor yağmuru, her yıl Aralık ayında gözlemlenen bir fenomen olup, saatte 150’ye kadar meteor görülebilir.
Göktaşları, atmosfere saniyede yaklaşık 35 kilometre hızla girdiğinde, farklı yönlerden gelen sarı, yeşil veya mavi ışık çizgileri oluşturur. Eğer gökyüzünde ışık kirliliği yoksa, bu harika manzarayı yakalamak daha kolay olacaktır. Geçen yıl bu olay dolunay nedeniyle zor gözlemlenmişti, ancak bu yıl Yeni Ay evresine denk geldiği için Geminid meteor yağmurunu izleme deneyimi çok daha keyifli olacak.
14 Aralık: Tam Güneş Tutulması, Şili ve Arjantin’de Görülebilecek
Yalnızca Şili ve Arjantin’den izlenebilecek olan bu güneş tutulması, internet üzerinden tüm dünyada takip edilebilecek. Salgının olmadığı bir yılda, birçok insan bu olayı yerinde izlemek için Patagonya’ya gidebilirdi. Ancak 2020’nin getirdiği zorluklar nedeniyle bu muhteşem doğa olayını sadece çevrimiçi izlemek zorunda kalacağız. Eğer bu eşsiz anı yerinde görmek için şanslıysanız, Güneş’e doğrudan bakmamanız ve koruyucu gözlük kullanmanız gerektiğini unutmayın. Yeni Ay, Güneş’in Dünya’ya bakan yüzünden geçerken, 24 dakika içinde Güneş’in yüzü tamamen örtülecek. Greenwich’den gökbilimci Tania de Sales Marques, “2 dakika 9,6 saniye” boyunca Güneş’in tamamen kaybolacağını belirtiyor.
Güneş tutulması sırasında, Güney Amerika’nın en güney ucunda, gün ortasında karanlık bir an yaşanacak. Mapuçeler, bu gökyüzü olaylarına derin bir saygı duyarlar; bu durum onların kültürlerinde “Güneşin ölümü” olarak adlandırdıkları bir olaya işaret eder. Güneş tutulmaları, tarih boyunca çeşitli kültürlerde kötü bir işaret olarak değerlendirilmiştir. Gökbilimci Tania, güneş tutulmalarının dünya üzerindeki kayıtlarının yaklaşık 5 bin yıl öncesine dayandığını ve genellikle beş yılda bir yaşandığını ifade ediyor, ancak tam güneş tutulmaları yaklaşık 18 ayda bir gerçekleşiyor.
21 Aralık: Jüpiter ve Satürn Kavuşması Tüm Dünyadan İzlenebilecek
Jüpiter ve Satürn’ün tek bir yıldız gibi parlaması, en son 397 yıl önce yaşandı. Greenwich Kraliyet Gözlemevi’nden gökbilimci Ed Bloomer, “Jüpiter ve Satürn, gözlemlenebilecek en parlak gezegenlerdir,” diyor. Bu iki gezegenin kavuşması, birbirlerinin yanına gelerek tek bir gezegen gibi görünmelerini sağlıyor. Dünya’dan bakıldığında, bu iki gezegen arasındaki açı 0,1 dereceye kadar düşecek. Ancak gerçekte, Jüpiter ile Satürn arasında yaklaşık 800 milyon kilometrelik bir mesafe bulunuyor.
Bu kavuşmalar, izleyicilere büyük bir görsel şölen sunuyor. Eğer bir teleskobunuz varsa, Jüpiter’in dört uydusunu da görebilirsiniz: Io, Europa, Ganymede ve Callisto. Satürn-Jüpiter kavuşması, 19,6 yılda bir gerçekleşiyor, ancak bu yılki kavuşma daha da özel. 17. yüzyıldan bu yana Dünya’ya en yakın konumda gerçekleşecek olan bu olay, gökbilimciler tarafından “ömürde bir kez deneyimlenebilecek” bir fırsat olarak tanımlanıyor. Bloomer, “Gezegen hareketlerini gözlemlemek, Güneş sistemi hakkında bilgi edinmemizi sağladı,” diyor ve bu olayın, uzay ile ilgili bilgimizi genişletmenin yanı sıra Dünya’daki işleyişle ilgili anlayışımızı da derinleştirdiğini vurguluyor.
Eğer gökyüzü açıksa, bu büyüleyici kavuşmayı yakalamak için hızlı davranmalısınız, çünkü gezegenler ufukta yalnızca bir saat içinde kaybolabilir. En iyi sonuç için, birkaç gece boyunca gezegenlerin konumunu gözlemleyin ve gün batımından bir saat sonra, Güney Batı yönünde bakmayı unutmayın.
- ‘Meteor yağmurlarının kralı’ hafta sonu gözlenebilecek
- 2020’nin en önemli astronomi olayları hangi tarihlerde olacak?
- Dev göktaşı dünyaya ‘teğet’ geçti
